ဒီတပတ္ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ဝ၊ မိုင္းလားနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္က ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္း၊ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ေဇာ္ဦးတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုးကေတာ့ သတင္းမထုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္မွ ဦးေအာင္စိုးက ဝ နဲ႔ မိုင္းလားတပ္ဖဲြ႔ေတြက အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းေပၚက ျပန္လည္ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ မီဒီယာေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေနေတြ ဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္လဲ၊ အခုဆက္သြားေနတဲ့ အန္စီေအ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာေတြ သက္ေရာက္မႈရွိလဲ၊ စတာေတြ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ၿပီး ဒီတပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ တုိင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ ဒီမုိကရက္တစ္အင္အားစုက ဦးျမေအးတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတုိးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “အခုေနာက္ဆံုးအေျခအေနအရ အန္စီေအ ပေရာဆက္ထဲမွာ နဂိုကတည္းက ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ေတြက မပါခဲ့ပါဘူး။ အက္ဖ္ပီအန္စီစီ ၇ ဖဲြ႔က။ အခုေတာ့ ဝနဲ႔ မိုင္းလား ေဆြးေႏြးတဲ့အေပၚမွာ ၂၀၁၇ မတ္က ေၾကညာထားတယ္။ အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းက မသြားဘူး။ သူတို႔ဘာသာသူတို႔ လမ္းေၾကာင္းအသစ္ရွိတယ္လို႔ မႏွစ္က ေၾကညာထားတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ အန္စီေအလမး္ေၾကာင္းက ျပန္ေဆြးေႏြးလာတာလား။ ဒီဟာရဲ႕သက္ေရာက္မႈ ဘာေတြရွိလဲ ဆရာ စၿပီးေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ဦးေမာင္ေမာင္စိုး (တိုင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “၂၀၁၇ မွာ အက္ဖ္ပီအန္စီစီ ဆိုၿပီး ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ဖဲြ႔လာတဲ့အခါမွာ အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းက မသြားဘူးဆိုတဲ့ ေျပာဆိုေၾကညာခ်က္ေတြ ထြက္လာတယ္။ အခု ဒီႏွစ္မွာ ဦးေအာင္စိုးက ေျပာတယ္။ ဝ နဲ႔ မိုင္းလားက အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းက သြားမယ္ဆိုေတာ့ လူေတြၾကားမွာ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ အတန္ငယ္ရွိတာေပါ့။ ဘယ္လိုျဖစ္သလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြလည္း အမ်ားႀကီး ထြက္လာပါတယ္။ ၂၀၁၅ က စၿပီးေတာ့ အစိုးရက အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းက သြားမယ္ဆုိတာ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အတြက္ မူလည္းျဖစ္သလို ဂုဏ္သိကၡာျပႆနာလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒီေန႔အထိ ဆယ္ဖဲြ႔လည္း ထိုးၿပီးၿပီ။ က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြကိုလည္း အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းကေန သြားဖို႔ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုတဲ့ ရပ္ခံတဲ့အေပၚမွာ ဒီျပႆနာ ထြက္လာတာပါ။ တဖက္ကလည္း အက္ဖ္ပီအန္စီစီ အဖဲြ႔ဝင္ေတြရဲ႕ သေဘာထားက ဘာလဲ။ မိုင္းလားအဖဲြ႔ အတြင္းေရးမႉး ဦးက်င္ျမကလည္း အန္စီေအကို မဆန္႔က်င္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းစရာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့သလို မႏွစ္က ေအေအက ဒု-စစ္ဦးစီခ်ဳပ္ ေဒါက္တာညိဳထြန္းေအာင္ကလည္း သူတုိ႔သြားခ်င္တဲ့လမ္းေၾကာင္းက အန္စီေအနဲ႔ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း တူပါတယ္ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ အစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေဆြးေႏြးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ အန္စီေအေပၚက ရပ္သြားမွာပဲ။ ဟိုကလည္း သူတုိ႔လိုခ်င္တာ ညိႇိမွာပဲ။ အေျခအေနကေတာ့ အဲဒီလို ညိႇႏိႈင္းေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၂၀၁၁ ကေန ၂၀၁၅ အထိ အန္စီစီတီနဲ႔ ေဆြးေႏြးတယ္။ အန္စီေအမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထပ္ေဆြးေႏြးစရာ လိုတယ္ဆိုၿပီး အက္စ္တီဆုိၿပီး ထပ္ဖဲြ႔တယ္။ ေနာက္ဆံုးဖိုင္နယ္ ေဆြးေႏြးတာက စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရယ္၊ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက အေရးႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါတာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အန္စီေအမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြက သိပ္အေရးမႀကီးေတာ့ဘူး။ အဲဒါကို ေဆြးေႏြးၾကတာမဟုတ္ဘူး။ အားလံုးပါဝင္ေရး ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီတုန္းက အဓိကက်တာက ေအေအ၊ တီအန္အယ္လ္ေအနဲ႔ အမ္အန္ဒီေအေအေပါ့။ ဒီသံုးဖဲြ႔ ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးေရးေပၚမွာပဲ မူတည္ၾကတယ္။ အန္စီေအပါ အခ်က္အလက္ေတြမွာ ကဲြလဲြၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီသံုးဖဲြ႔သာပါရင္ အဲဒီတုန္းက ၈ ဖဲြ႔အျပင္ကို ယူအန္အက္ဖ္စီက ၇ ဖဲြ႔ရာ ဒီသံုးဖဲြ႔ေရာ ပါရင္ ၁၈ ဖဲြ႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးသား ျဖစ္မယ္။ ဝ၊ မိုင္းလားနဲ႔ နာဂ သံုးဖဲြ႔ပဲ က်န္တဲ့အေျခအေနမွာ ရွိတယ္။ အန္စီေအလမ္းေၾကာင္း သြားမယ္၊ အန္စီေအ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာကို မေက်လည္တာေတြ ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ တခါတရံမွာ အန္စီေအထက္ အားလံုးပါဝင္ေရးက အေရးႀကီးတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ႀကံဳတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ လက္ရွိ ဝ၊ မိုင္းလားတို႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ရလဒ္ကလည္း အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းက သြားမယ္ဆိုတာေတာ့ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ေဆြးေႏြးေနမွာပဲ။ တဖက္ကလည္း ဒါကို ျပန္လည္ညိႇိႏိႈင္းတာလည္း ရွိမွာပဲ။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးေတြကေတာ့ မထူးဆန္းဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အန္စီေအေရာ အားလံုး ပါဝင္ေရးေရာ ႏွစ္ခုလံုးက ညိႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းရမယ့္ကိစၥလို႔ ထင္တယ္။ ဒီလိုသတင္းထြက္ေပၚမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ သတိထားဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ဒီလိုသတင္းထြက္ေပၚမႈေတြ ေပၚလာေတာ့ အားလံုးမွာ စိတ္ဝင္စားမႈရွိတယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီကလည္း ဒီလိုသတင္းထြက္ၿပီး ေလး ငါး ေျခာက္လဆို လက္မွတ္ထိုးတာပဲ။ ဒါဆို ဝ နဲ႔ မိုင္းလား လက္မွတ္ထိုးမလားဆိုတဲ့ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္မ်ဳိးေတြ စဥ္းစားမႈမ်ဳိးေတြ ေပၚလာတယ္။ ဝ နဲ႔ မိုင္းလား လက္မွတ္ထိုးရင္ က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြလည္း ေပၚလာတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုသံုးသပ္ၾကတဲ့ေနရာမွာ အလြယ္တကူ ေျပာတာေတာ့ မသင့္ဘူး။ ဇာစ္ဇာစ္ျမစ္ျမစ္ သံုးသပ္သင့္တယ္။ ေျပာဆိုသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။” အျပည့္အစုံကို ႐ုပ္သံဖုိင္တြင္ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါသည္။