ကရင္ျပည္နယ္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနႏွင့္ ဒုကၡသည္အေရး မစၥယန္ဟီးလီေဆြးေႏြး
DVB
·
July 17, 2017
ေနရပ္ျပန္လာမယ့္ ဒုကၡသည္ေတြအေရးနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးအစီ ရင္ခံစာတင္သြင္းသူ မစၥယန္ဟီးလီဆီ ကရင္လူမႈအဖြဲ႔ အစည္းေတြက တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီဟာ ဇူလုိင္ ၁၆ ရက္ေန႔က ပထမဆုံးအႀကိမ္ ကရင္ျပည္နယ္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ကရင္ျပည္နယ္၀န္ႀကီးေတြကို ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့အျပင္ ကရင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္းေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။
ကရင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္ ကရင္ျပည္သူေတြရဲ့ စုိးရိမ္ပူပန္ခ်က္ေတြကို တင္ျပခဲ့တယ္လို႔ ကရင့္ေရးရာေကာ္မီတီအတြင္းေရးမွဴး ေစာေက်ာ္စြာက ေျပာပါတယ္။
“ကရင္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ေပၚတုိးတက္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေျခအေနေတြပဲ ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေန ကေတာ့ အရင္အစုိးရက တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းေတြကုိလုပ္တဲ့ အခြင့္အေရး သိပ္မရွိဘူး။ ဒီအစုိးရကေတာ့ နည္းနည္းေလးလုပ္ခြင့္ေပးတဲ့ဟာမ်ဳိးေပါ့။ အဓိကကေတာ့ လတ္တေလာက ဒီမုိကေရစီအစုိးရ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာဖုိ႔ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ စုိးရိမ္တာလည္း ေျပာျပတာရွိပါတယ္။ အဓိကက်ေနာ္တုိ႔ စုိးရိမ္တာက ျပန္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ ေတြက စနစ္တက် လူလုိသူလုိျပန္လာဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာမ်ဳိးမရွိဘဲနဲ႔ ဗ႐ုတ္သုတ္ခ ျပန္လာမွာကုိ စုိးရိမ္တယ္ေလ။ ေလာေလာဆယ္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းက ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထုိင္းႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လာေစခ်င္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္က်ေန္ာတုိ႔ ဒီကရင္ျပည္နယ္ အစုိးရအေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ျပန္လာဖုိ႔အတြက္ ေသခ်ာတိက်ေသာ အစီအစဥ္ေဆာင္ရြက္ထားတာမ်ဳိး မရွိေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပန္လာရင္ ေသေသခ်ာခ်ာတိတိက်က် ခိုင္ခုိင္မာမာ ေဆာင္ရြက္ထား ေစခ်င္တဲ့ သေဘာမ်ဳိးေပါ့။ ”
ကရင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားကြန္ရက္အဖြဲ႔ကလည္း သံလြင္ျမစ္ေပၚတည္ေဆာက္မယ့္ ေရကာတာကိစၥ အေပၚ စုိးရိမ္ပူပန္မႈေတြနဲ႔ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြကို တင္ျပခဲ့တယ္လုိ႔ Save the Salween Network က ေစာသာဘုိးက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔အဖြဲ႔ကေတာ့ အဓိက ေရကာတာနဲ႔ ဒုကၡသည္ကိစၥကုိ တင္ျပတယ္။ ေရကာတာ စီမံကိန္းေၾကာင့္ က်ေန္ာတုိ႔ တခ်ဳိ႕ ေဒသေတြမွာ ဒုကၡသည္ေတြ တုိးလာတယ္ဆုိတဲ့ ဟာရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အကူအညီေတြလုိအပ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ဟာရယ္၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ တျခားေထာက္ပံ့မႈ အကူအညီေတြေပါ့။ အဲဒါေတြ အစိုးရက ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဆုိတဲ့ဟာေတြကုိ တင္ျပတယ္။”
မစၥ ယန္ဟီးလီနဲ႔ ေတြကဆံုခဲ့တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေဒါက္တာ ယုဇန၀င္းကေတာ့ “က်မတို႔ေတြ အဓိက ေဆြးေႏြးျဖစ္တာကေတာ၊ ေျမယာနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာကိစၥလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္တယ္။ အဓိက ကေတာ့ေက်ာက္မီးေသြးသုံး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္ရုံ ကိစၥေပါ့။ က်မတို႔ဘက္က တင္ျပတာပဲရွိတယ္။ သူဘက္က ျပန္လည္ေျဖၾကားတာမ်ဳိးမရွိေသးေတာ့ အစီအရင္ခံစာ ထြက္လာမွ သိရမယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ကရင္ျပည္နယ္ အေျခစိုက္ အရပ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္း ၅ ဖဲြ႔က ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ကရင္စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈ၊ ေျမယာနဲ႔ သဘာ၀သယံဇာတဆိုင္ရာကိစၥရပ္ေတြကို ေတြဆုံေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အစီအရင္ခံစာတင္သြင္းသူ မစၥယန္ဟီးလီဟာ အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔ အစည္းေတြနဲ႔မေတြ႔ဆုံမီ အစိုးရရိပ္သာမွာ ကရင္ျပည္နယ္အစုိးရအဖဲြ႔က တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ လည္း ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတြ႕ဆုံပြဲမွာလည္း ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း နယ္ေျမေဒသ လုံၿခံဳေရးအေျခအေန၊ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈနဲ႔ ေလ်ာ္ေၾကးေငြျပန္လည္ေပးအပ္မႈ၊ အဂတိ လုိက္စားမႈ ကင္းရွင္းေရးေဆာင္ရြက္မႈ၊ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းႀကီးေတြ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ-ထိုင္း နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေတြ ႏိုင္ငံအတြင္း ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေပးႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ထားမႈ၊ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ေဒသတြင္း မိုင္းရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္မႈအေျခအေနေတြကို ျပည္နယ္အစုိးရအဖြဲ႔ကရွင္းလင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
မစၥယန္ဟီးလီဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကုိေလ့လာၿပီး ကုလသမဂၢမွာ ျပန္လည္ အစီရင္ခံဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဇူလုိင္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ေရာက္ရွိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဇူလုိင္ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ ခရီးစဥ္ အဆုံးသတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။
သတင္း-ေနာ္ႏိုရင္း- ရဲမင္းေခါင္
ဓာတ္ပံု- MOI
