မၾကာခင္က လုပ္ႀကံခံရၿပီး ကြယ္လြန္သြားတဲ့ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုဥပေဒအေထာက္အကူျပဳအဖဲြ႔ဝင္ ျဖစ္သလို ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးမွာလည္း တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့လူတေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အန္စီေအ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ကိစၥေတြမွာလည္း ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတဲြေကာ္မတီ အဖဲြ႔ဝင္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မႉးႀကီးခြန္ဥကၠာနဲ႔ ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - က်ေနာ္တို႔ အဖြင့္မွာေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းေပါ့ေနာ္။ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန တေယာက္လည္း ျဖစ္တယ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွာလည္း ဥပေဒေရးရာ အႀကံေပးအျဖစ္ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့တယ္၊ ဒါ့အျပင္ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးမွာလည္း ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါလား ခင္ဗ်။ ေျဖ - ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ပထမဆံုး ေျပာရရင္ Legal Profession ေပါ့။ ဥပေဒပညာဘက္မွာ ျပည္တြင္းက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္တဦးအေနနဲ႔ ဦးကိုနီ က်ဆံုးသြားတာ ဝမ္းနည္းမိတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သူ႔မိသားစုနဲ႔ထပ္တူ ဝမ္းနည္းတဲ့အေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ ဒီလိုပဲ ဒီဗီြဘီ Debate ေတြမွာ သူနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေဆြးေႏြးဘက္အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတတ္တဲ့အက်င့္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္မွာ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ သက္ေသမ်ားေရွ႕မွာ က်ေနာ္တို႔ ၈ ဖဲြ႔ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္က အခုအခ်ိန္ထိ အားေကာင္းေကာင္း၊ ခိုင္ခိုင္မာမာနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့စာခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္ကို ျပဳစုေရးဆဲြတဲ့ မူၾကမ္းကာလတုန္းက ၂၀၁၄ ႏွစ္လယ္ေလာက္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေလာက္မွာ ေရွ႕ေနႀကီးဦးကိုနီရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ရယူစုေဆာင္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေမး - အႀကံျပဳခ်က္ဆိုတာက ဥပေဒေၾကာင္းအရလား၊ ႏိုင္ငံေရးအရလား။ ေျဖ - ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြက ခိုင္မာမႈရွိေအာင္ ဘယ္လို ျပင္ဆင္ေရးသားသင့္လဲ၊ ဘယ္လိုအသံုးအႏႈန္းေတြ ပါသင့္လဲေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔ အႀကံဉာဏ္ယူခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဦးကိုနီကလည္း တစိတ္တပိုင္း ပါဝင္ခဲ့ဖူးတယ္ ဆိုတာေလးကို လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြသိေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ျပခ်င္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ေနာက္တခုက ဦးကိုနီဟာ အခု ျပည္တြင္းမွာသာမက ႏိုင္ငံတကာကပါ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံထားတဲ့ တကယ့္ ေရွ႕ေနႀကီးတေယာက္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္ခင္ဗ်။ အခု သူ႔ဈာပနကိစၥမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ေတြကအစ လာၿပီး တက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဦးကိုနီရဲ႕ ျဖတ္သန္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္မႉးႀကီးခြန္ဥကၠာရဲ႕ ပုဂၢလိကအျမင္ေလး ဘယ္လိုမ်ား ေျပာခ်င္ပါလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ ရွားရွားပါးပါး လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚၿပီးေတာ့ အမွီအခိုကင္းကင္းနဲ႔ ေျပာႏိုင္ဆိုႏိုင္၊ ေဝဖန္သံုးသပ္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္က ေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။ ဥပေဒပညာမွာမွ ကြန္စတီက်ဴးရွင္းနယ္ ေလာလို႔ ေခၚတဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြမွာ ကၽြမ္းက်င္ႏွံ႔စပ္တဲ့လူက ရွားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔တိုင္းျပည္မွာ ဥပေဒလို႔ေျပာရင္ တရား႐ံုးတက္ၿပီး အမႈလိုက္တဲ့ ေရွ႕ေနေလာက္ကိုပဲ ဥပေဒလို႔ ထင္ၾကတာ။ တကယ္ေတာ့ ေရွ႕ေနလုပ္ငန္းနဲ႔ Legal Profession နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကြာပါတယ္။ ဥပေဒပညာ ကြၽမ္းက်င္သူဆိုတာက ေရွ႕ေနလုပ္ငန္းထက္ကို အမ်ားႀကီးက်ယ္ျပန္႔တဲ့ လုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားႀကီး နက္နဲပါတယ္။ ဦးကိုနီကေတာ့ ေရွ႕ေနလုပ္ငန္းထက္စာရင္ ဥပေဒပညာကြၽမ္းက်င္သူလို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ပုဂိၢဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး - အခု ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အကုန္လံုးက ျပင္ဆင္ေရး၊ အသစ္ျပန္ေရးဆဲြေရး ဆိုၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးက သူ႔အျမင္၊ ကိုယ့္အျမင္ ေျပာၾက၊ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဦးကိုနီရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဦးကိုနီက လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုကေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ သြားလို႔မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူက အသစ္ေရးဆဲြေရးကိုပဲ အားသန္ေနတဲ့သေဘာမ်ဳိး ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္မႉးႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လို ေျပာခ်င္ပါလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္ရွိ ဘယ္ပံုစံလုပ္ရမလဲဆိုတာကို ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းအေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ဒီဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိစၥ အပါအဝင္ ျပည္ေထာင္စုကို က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လို ျပန္လည္ထူေထာင္မလဲဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ ရထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အန္စီေအစာခ်ဳပ္မွာလည္း ျပ႒ာန္းထားတယ္။ တပ္မေတာ္ အပါအဝင္ အစိုးရေဟာင္းေရာ၊ အသစ္ေရာ အကုန္လံုး သေဘာတူပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးသြားရန္ဆိုတာ ပါၿပီးသား။ ဒီ Agenda ေတြက ပါေနတယ္။ မေန႔တေန႔က ၿပီးသြားတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာလည္း ဒီကိစၥေတြပဲ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း ေဒသအဆင့္ေပါ့ဗ်ာ။ တနသၤာရီတိုင္းမွာလည္း ဒီကိစၥေတြပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြက ထြက္လာတဲ့ရလဒ္နဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာ ဆံုးျဖတ္မွာျဖစ္တယ္။ ျပင္တာလား၊ အသစ္ေရးသလား၊ အစားထိုးသလား။ အဲဒီႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ ရလဒ္ကိုပဲ က်ေနာ္တို႔က အဓိက ဝိုင္းဝန္းစဥ္းစားရမွာေပါ့။ အားလံုး အဆင္ေျပတဲ့ဟာေပါ့။ တဘက္ဘက္ကို ေဇာင္းေပးၿပီးေတာ့ ဆႏၵေစာၿပီး အခု ဘယ္လိုလုပ္မွ ရမယ္၊ ဟိုလိုလုပ္မွ ရမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြရဲ႕ ရလဒ္ကို သြားၿပီး ႀကိဳတင္ၿပီး ေဟာကိန္းထုတ္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါလည္း က်ေနာ္ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါဝင္တဲ့ အစုအဖဲြ႔ေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဘံုသေဘာတူခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔အေခၚကေတာ့ Political Solution ေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္ ရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီရလာတဲ့အခ်က္က ဘာလဲဆိုတာ အဲဒီအေပၚမွာမွ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုကိစၥက ဆံုးျဖတ္သြားဖို႔သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္တယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ပါ။ အခု က်ေနာ္တို႔သြားေနတာက အန္စီေအစာခ်ဳပ္ေပၚမွာပဲ သြားေနတာေပါ့ေနာ္။ အခု သြားေနရင္းနဲ႔ပဲ တခ်ဳိ႕ နည္းနည္းထိေတြ႔မႈေလးေတြ ျဖစ္တာ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုသြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကေရာ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ရဲ႕ စည္းေႏွာင္အားက ဘယ္ေလာက္အထိ ခိုင္ၿမဲတယ္လို႔ ဗိုလ္မႉးႀကီးအေနနဲ႔ ယူဆပါလဲ။ ေျဖ - အန္စီေအရဲ႕ စည္းေႏွာင္အားက အန္စီေအကို မပြန္းမပဲ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အခိုင္အမာရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက ခုေနာက္ဆံုး က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာေတာ့ ဥပေဒပညာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ေတြျဖစ္ျဖစ္၊ ျမန္မာျပည္မွာ အခုေလာေလာဆယ္ အသက္ရွင္ေနတဲ့ ဥပေဒစာတမ္း ႏွစ္ေစာင္ပဲ ရွိတယ္။ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ေလာေလာဆယ္ တုိင္းျပည္မွာ သြားေနတာက ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ေလာေလာဆယ္ တဖက္တလမ္းကေနၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔အတြက္ အေျခခံရမယ့္ စာတမ္းကေတာ့ အန္စီေအ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာတမ္းႏွစ္ေစာင္ ရွိတဲ့အေၾကာင္း ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဒုတိယစာတမ္းျဖစ္တဲ့ အန္စီေအမွာ အစအဆံုး ပါဝင္လာတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြ၊ အဖဲြ႔အစည္းေတြလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ အန္စီေအအေပၚကေန သြားမယ့္ ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္က အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အန္စီေအမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးတယ္ ဆိုေပမယ့္ အန္စီေအက ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာက်ေတာ့ အန္စီေအ လက္မွတ္မထိုးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအားလံုး ျပန္ပါလာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို တံခါးဖြင့္ေပးလိုက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြအတြက္ အားျဖည့္လိုက္တဲ့သေဘာေပါ့။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ တခု ေျပာစရာရွိတာေပါ့ေနာ္။ အခု အန္စီေအ လက္မွတ္မထိုးထားတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ပါဝင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကတာ တပိုင္းရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ တကယ္လို႔မ်ား အန္စီေအ လက္မွတ္မထိုးထားတဲ့လူေတြက ပါဝင္လာမယ္ဆိုရင္ေရာ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ ျပန္ျပင္ဖုိ႔မ်ား လိုမလား။ ေျဖ - အန္စီေအစာခ်ဳပ္ကို ျပင္တဲ့ ပုဒ္မ ၂၂ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ရဲ႕ ပုဒ္မအစတိုင္းမွာ ေသခ်ာဖတ္ၾကည့္ရင္ ေတြ႔မယ္။ ဤစာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားသည္ဆိုတာ အၿမဲတမ္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုဒ္မ ၂၂ မွာ ဤစာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးသူမ်ားသည္ ဤစာခ်ဳပ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ အခက္အခဲျဖစ္ခဲ့ပါက ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူ ျပင္ဆင္ႏိုင္သည္လို႔ ေျပာထားတယ္။ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့လူမွ၊ စာခ်ဳပ္ထဲမွာ ပါတနာျဖစ္ၿပီးၿပီဆိုမွ တို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ခက္တယ္၊ သေဘာတူလား၊ သေဘာတူရင္ ဒါ ျပင္ရေအာင္ေပါ့။ စာခ်ဳပ္ထဲမွာ ပါတနာမျဖစ္ဘဲနဲ႔ အျပင္ကေန ဒါ ျပင္ပါ၊ ဒါ လုပ္ပါဆိုရင္ေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ေဘာင္မဝင္ဘူး။ စာခ်ဳပ္ကလည္း ထပ္ျပင္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ျပင္မယ္ဆိုရင္ သေဘာတူထားတဲ့ ႏွစ္ဖဲြ႔ကပဲ သေဘာတူ ျပင္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါတနာျဖစ္ေအာင္ အရင္လုပ္ၿပီးမွ ျပင္ရင္ ဒီလမ္းက ပြင့္တယ္။ ဘယ္သူမွပိတ္လို႔မရဘူး။ ဥပမာ လက္မွတ္မထိုးတဲ့အဖဲြ႔ေတြက လက္မွတ္ထိုးၿပီးလို႔ ပါတနာျဖစ္သြားရင္ ဒါ က်ေနာ္တို႔ ျပင္မယ္ဆိုရင္ ဘက္တဘက္က အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ဘက္က ျငင္းလို႔မရဘူး။ တဘက္က ေတာင္းဆိုေနၿပီ၊ ျပင္ရေအာင္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေဆြးေႏြးဘက္က ပါတနာမျဖစ္ေသးဘဲနဲ႔ ေတာင္းရင္ေတာ့ စာခ်ဳပ္ေဘာင္မဝင္တဲ့အတြက္ ျပင္လို႔မရဘူး။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အစိုးရအသစ္သည္ပင္လွ်င္ ျပင္ခ်င္စရာေလးေတြ ရွိတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သို႔ေသာ္ ပါတနာ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူမွ။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ ၈ ဖဲြ႔ ပါတနာရိွတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဒါ ျပင္ခ်င္တယ္။ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ စစ္တပ္ ဒါျပင္ခ်င္တယ္၊ အိုေက၊ ျပင္လို႔ရတယ္။ အဲဒီလိုေလး သိဖို႔လိုတယ္။ ျပင္ခြင့္ေတာ့ ရွိတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ပါ။ အခုက လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို လက္မွတ္ထိုးေအာင္ ႀကိဳးစားေနတဲ့ေနရာမွာ အဓိကတပ္ေပါင္းစုျဖစ္တဲ့ ယူအန္အက္ဖ္စီေပါ့ေနာ္။ ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း ၾကားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆင္မေျပမႈေတြလည္း ၾကားေနရပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား ယူအန္အက္ဖ္စီက မပါလာဘူးဆိုရင္ေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးစဥ္က ဘယ္လိုျဖစ္မလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္ ထင္တယ္။ ဒီေနရာက်ေတာ့ ၂၀၁၃ ကတည္းက ယူအန္အက္ဖ္စီ အပါအဝင္ေပါ့ ၁၆ ဖဲြ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးလာတာ။ ၂၀၁၄ တႏွစ္ ေဆြးေႏြးတယ္၊ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာမတိုင္မီ စက္တင္ဘာအထိ ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္မွာ အန္စီေအအေပၚမွာ အျငင္းပြားတာ မရွိဘူး။ အခ်က္အလက္အရ၊ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ အားလံုးက သေဘာတူတယ္။ ေမး - ယူအန္အက္ဖ္စီက အကုန္လံုး သေဘာတူတယ္ေပါ့။ ေျဖ - အကုန္လံုး သေဘာတူတယ္။ သေဘာတူေၾကာင္းကိုလည္းပဲ ေလာ့ခီးလာမွာ က်ေနာ္တို႔က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးၿပီ။ အန္စီေအက သေဘာတူထားၿပီးၿပီ။ ေလာ့ခီးလာ တက္တာ ယူအန္အက္ဖ္စီတင္မကဘူး။ က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြအားလံုး တက္တယ္။ ၁၆ ဖဲြ႔၊ ၁၇ ဖဲြ႔ေလာက္ တက္တယ္။ အားလံုးက သေဘာတူတယ္။ သေဘာတူၿပီးေတာ့ လက္မွတ္ထိုးေရး မထိုးေရးက်ေတာ့ တဖဲြ႔ခ်င္းရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ တပ္ေပါင္းစုက ထိုးမယ္ေဟ့လို႔ ေျပာလို႔ အဖြဲ႔ဝင္ေတြ လိုက္ထိုးတဲ့ပံုမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ ျဖည္ေပးလိုက္တယ္ေပါ့။ ထိုးျခင္း မထုိးျခင္းသည္ အဖဲြ႔အားလံုး ေကာင္းတယ္၊ လက္ခံတယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္တယ္။ ထိုးျခင္း၊ မထိုးျခင္း တဖဲြ႔ခ်င္းစီ ဆံုးျဖတ္လို႔ ျဖည္ေပးလိုက္ေတာ့ တခ်ဳိ႕အဖဲြ႔က ထိုးမယ္၊ တခ်ဳိ႕အဖဲြ႔က ေစာင့္ၾကည့္ဦးမယ္ ျဖစ္လာတယ္။ မထုိးတာမဟုတ္ဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္ဦးမယ္။ အဲဒီေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖဲြ႔ေတြက က်န္ခဲ့တာ။ အဲဒါပါပဲ။ ေမး - နိဂံုးခ်ဳပ္ေလးေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ အခု ေဆြးေႏြးခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ႀကီးခြန္ဥကၠာအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာရွိရင္ ေျပာေပးပါဦး။ ေျဖ - က်ေနာ္ အတုိခ်ဳပ္ေလး ေျပာခ်င္တာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ရွည္လ်ားပါတယ္။ ၾကမ္းတမ္းပါတယ္။ ခက္ခဲပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳေတြကို ၾကည့္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက စတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြက အလယ္မွာ သြားတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ေခၚ ျပည္ေထာင္စုစာခ်ဳပ္လိုမ်ဳိး ခ်ဳပ္ၾကတယ္။ အဲဒါက်မွ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း တကယ္ျဖစ္သြားတာေပါ့။ အဲဒီလို ခရီးရွည္မွာ အေႏွာင့္အယွက္၊ အဟန္႔အတားေတြက အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တိုင္းျပည္မွာ ေသနတ္ပစ္တာတို႔၊ ကားဗံုးခဲြတာတို႔၊ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္တာတို႔ လုပ္ႀကံမႈေတြ အမ်ားႀကီး က်ေနာ္တို႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ေလ့လည္း ေလ့လာဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ ဒီအေျခခံေလာက္ သြားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလို ဦးကိုနီ က်ဆံုးတဲ့ကိစၥမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ ေခၚတဲ့ Rules of Law က ေသဆံုးသြားၿပီ။ သို႔တည္းမဟုတ္ Peace Progress က ရပ္တန္႔သြားၿပီ။ က်ဳိးေပါက္သြားတယ္ ဆိုတာေတြကေတာ့ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ မျဖစ္သင့္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ေတာ္ေတာ္အရွိန္အဟုန္နဲ႔ သြားေနတယ္။ ဒါကိုေတာ့ ပရိသတ္ကို က်ေနာ္ သတင္းေပးခ်င္ပါတယ္။ စိတ္ခ်ပါ။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကေတာ့ ဘယ္သူမွ အပ်က္မခံဘဲ ႏိုင္ငံသားေတြလိုခ်င္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အဖ်က္အေမွာင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားေပါ့။ ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ကတိေပးပါတယ္။ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းသူ - ခင္သန္း