အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း တႏွစ္အတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ဥပေဒ အသစ္ျပ႒ာန္းတာ အပါအဝင္ ျပင္ဆင္၊ ပယ္ဖ်က္တဲ့ ဥပေဒ ၂၅ ခုရွိတယ္လို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေက်ာ္စုိးလင္းက ေျပာပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အားလံုး၊ ဝန္ထမ္းအားလံုး အရည္အေသြးေတြ ဒီထက္မက ပိုမိုခိုင္ၿမဲမွသာ လႊတ္ေတာ္အုတ္ျမစ္ ခိုင္မာမွာျဖစ္ၿပီး ေမွးလိုက္ေနမယ္ဆိုရင္ အုတ္ျမစ္က ခိုင္ခံ့ဖို႔ အားနည္းလိမ့္မယ္လို႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။ ဦးေက်ာ္စုိးလင္းကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - ဦးေက်ာ္စိုးလင္းတို႔ ဒုတိယလႊတ္ေတာ္သက္တမ္း တႏွစ္အေတာအတြင္းမွာ ဥပေဒေပါင္း ဘယ္ေလာက္မ်ား လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးလိုက္ႏိုင္လဲခင္ဗ်။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒက ၁၈ ခု ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္က တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒက ၁၅ ခုေပါ့ေနာ္။ စုစုေပါင္း ၃၃ ခု က်ေနာ္တို႔ တင္သြင္းထားတာ ရွိပါတယ္။ အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ ဥပေဒေတြကေတာ့ ၂၅ ခု ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - အတည္ျပဳတဲ့ဥပေဒ ၂၅ ခု ဆိုတာက အသစ္ေတြပဲလား၊ ျပန္ျပင္တာေတြလားဆိုတာ ဘယ္လိုခဲြလို႔ရမလဲ။ ေျဖ - ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသစ္ျပ႒ာန္းထားတာ မရွိပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ျပင္ဆင္တဲ့ဥပေဒေတြ ရွိပါတယ္။ ပယ္ဖ်က္တဲ့ဥပေဒေတြ ရွိပါတယ္ ခင္ဗ်။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ ပယ္၊ ဖ်က္၊ ျပင္ဆင္ေပါ့။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ၂၅ ခုပဲလားခင္ဗ်။ က်ေနာ္ လႊတ္ေတာ္ဝက္ဘ္ဆိုက္မွာ ဝင္ၾကည့္တာ ၃၉ ခု ေတြ႔လို႔ပါခင္ဗ်။ ေျဖ - ခုေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ၂၅ ခုရယ္၊ ေနာက္ထပ္တက္လာတာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ ၂၅ ခုကေတာ့ အတည္ျပဳလိုက္ႏိုင္တာေပါ့ေနာ္။ ေျဖ - ဟုတ္ကဲ့။ အတည္ျပဳေဆာင္ရြက္ထားၿပီးသား ဥပေဒေပါ့။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ၁၃ ခုနဲ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္က ၁၂ ခုေပါ့။ အားလံုး ၂၅ ခုပါ။ ေမး - ၂၅ ခုကို တႏွစ္အတြင္းမွာ အတည္ျပဳလိုက္ႏိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြက အသစ္ေတြ မဟုတ္ဘူး။ ျပင္ဆင္၊ ပယ္ဖ်က္ေတြခ်ည္းပဲေပါ့ေနာ္။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္မိလိုက္ေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုဥပေဒမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ဥပေဒက အသစ္မဟုတ္ဘူးလား ခင္ဗ်။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ဥပေဒတခုကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ အသစ္ျပ႒ာန္းထားတာပါ။ က်န္တာကေတာ့ ျပင္ဆင္၊ ပယ္ဖ်က္တာ မ်ားပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ ၿခံဳၿပီးၾကည့္ရင္ေရာ ဦးေက်ာ္စိုးလင္း၊ အန္အယ္လ္ဒီက ေျပာထားတာက လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တခ်ဳိ႕ ပယ္ဖ်က္ပစ္တယ္။ ဥပမာ ထင္ရွားတဲ့ဥပေဒေတြေပါ့၊ ဘယ္လိုမ်ဳိးေတြရွိလဲ။ အဲဒါေလး နည္းနည္းေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ ေျဖ - ထင္ရွားတဲ့ဥပေဒေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား ေဘးအႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ဥပေဒကို ပယ္ဖ်က္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ အေရးေပၚစီမံမႈအက္ဥပေဒကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ဖ်က္သိမ္းထားတာ ရွိပါတယ္။ ၅(ည) လိုမ်ဳိး၊ အပက ၃ လိုမ်ဳိးေတြေပါ့။ ေမး - ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ။ ေျဖ - ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ပတ္သက္တာက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးနဲ႔ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒါေတြလည္း အက်ဳံးဝင္တာေပါ့ေနာ္။ အရင္လူေတြကို ဒုကၡေပးေနတဲ့ ဥပေဒေတြ။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ေနာက္တခုက အခုေနာက္ပိုင္းေပါ့ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ ၆၆(ဃ) နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ လႊတ္ေတာ္က အခုထိေတာ့ ဘာသံမွ မၾကားေသးဘူးခင္ဗ်။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘာလုပ္ဖို႔ရွိလဲ။ ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္လာၿပီလား။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ၆၆(ဃ) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဌာနဆိုင္ရာေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးတေယာက္ေသာ္ လည္းေကာင္း တင္ထားတာ မရွိေသးပါဘူး။ တင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက အတည္ျပဳၿပီး ဆံုးျဖတ္ရမွာေပါ့။ ေမး - အခုထိေတာ့ ဘယ္သူမွ မတင္ေသးဘူးေနာ္။ ေျဖ - ဟုတ္ကဲ့။ ဘယ္သူမွ မတင္လာေသးပါဘူး။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ ဦးေက်ာ္စိုးလင္းတို႔ အခု ဥပေဒ ၂၅ ခုထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အတိုက္အခံျဖစ္ၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳလိုက္ႏိုင္တဲ့ဥပေဒကို ျပပါဆုိရင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံဥပေဒပဲ ရွိမလား။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ဥပေဒ ဆိုရင္လည္း အတိုက္အခံနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာရတာရွိသလို အေရးေပၚစီမံခ်က္အက္ဥပေဒ ႐ုပ္သိမ္းတဲ့ ဥပေဒဆိုရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အတိုက္အခံေျပာၿပီးမွ ဖ်က္သိမ္းရတာေပါ့။ ေမး - ေနာက္တခုက ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္၊ ဦးေရႊမန္းတို႔ လႊတ္ေတာ္ေပါ့။ သူတို႔လည္း ေကာ္မရွင္တရပ္အေနနဲ႔ ရွိေနေသးေတာ့ အခု အန္အယ္လ္ဒီလႊတ္ေတာ္ တႏွစ္နဲ႔ သူတို႔တုန္းက တႏွစ္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ေျပာတာ ဆိုတာမ်ဳိးေတြေရာ ၾကားဖူးလား။ အန္အယ္လ္ဒီလႊတ္ေတာ္က ပိုအလုပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လို ေျပာသံ ၾကားလဲ ခင္ဗ်။ ေျဖ - ဘာမွေတာ့ ေျပာသံမၾကားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ အမ်ားႀကီး အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္တဲ့အေပၚမွာေတာ့ ေျပာၾကဆိုၾကတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေမး - လူႀကီးပိုင္းကေရာခင္ဗ်။ ေျဖ - လူႀကီးပုိင္းေတြက သိပ္ေတာ့ ေျပာသံမၾကားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔လုပ္တဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အားရေက်နပ္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာၾကပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ လႊတ္ေတာ္ အသက္ဝင္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ဦးေက်ာ္စိုးလင္း တဦးတည္း အျမင္ေပါ့ေနာ္။ အမတ္ေတြအားလံုး အလုပ္ျဖစ္ၿပီလား။ အဲဒါေလးလည္း နည္းနည္း သံုးသပ္ေပးပါခင္ဗ်။ ေျဖ - အမတ္ေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်။ က်ေနာ့္အျမင္နဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ကေန ေမးတဲ့ကိစၥေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ဝန္ႀကီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လာေျဖတဲ့အပိုင္းေတြ ရွိသလို တခ်ဳိ႕ဟာေတြက်ေတာ့ ေျဖၿပီးေတာ့ မလုပ္ႏိုင္တာေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တုိ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ဆင္းၿပီးေတာ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္ၿမိဳ႕နယ္မွာဆင္းၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့ အေပၚမွာလည္း ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ အားနည္းတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ယူဆပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဦးေက်ာ္စိုးလင္းတို႔ ဥပေဒျပဳရေတာ့ ဥပေဒျပဳရာမွာေရာ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြ အဓိကႀကံဳေတြ႔ရလဲ။ အႀကီးဆံုးအခက္အခဲ ေျပာပါဆိုရင္ ဘာရိွမလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ အဓိကအခက္အခဲကေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီမွာ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါဝင္ေသာ္ျငားလည္းပဲ ဥပေဒအားလံုးကို ျပဳရတဲ့အခါမွာ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ လုပ္ငန္းအတိုင္းအတာေလးေတြ က်ေနာ္တို႔ နားမလည္တဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခက္အခဲေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနေတြက လာေရာက္ရွင္းလင္းတင္ျပတဲ့အခါမွာ ကြၽမ္းက်င္စြာ ရွင္းလင္းတင္ျပႏိုင္ျခင္းမရွိတဲ့အေပၚမွာ အခက္အခဲေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေမး - အန္အယ္လ္ဒီလႊတ္ေတာ္၊ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ ျဖစ္ေနေတာ့ တခ်ဳိ႕ေတြ ေဝဖန္တာက လႊတ္ေတာ္က အစိုးရေနာက္ ေမ်ာပါေနတယ္၊ အစုိးရကို ထင္သေလာက္ Check and Balance မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ အဲဒီလို ေျပာသံဆိုသံ ေဝဖန္သံေတြလည္း ထြက္ေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္လဲခင္ဗ်။ ေျဖ - အစိုးရအေပၚမွာ Check and Balance မလုပ္ႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ကလည္း တိုင္းျပည္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အစိုးရရဲ႕ အခက္အခဲေတြအေပၚမွာ ေသခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ မလုပ္တဲ့အပိုင္းေတြလည္း ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း Check and Balance သေဘာအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး လုပ္ၾကပါတယ္ခင္ဗ်။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့။ ဦးေက်ာ္စိုးလင္းတို႔ လုပ္တဲ့ကိုင္တဲ့အခါမွာေရာ ဖိအားတစံုတရာ ရွိလား။ ဆိုလိုတာက ကိုယ့္အဖဲြ႔အစည္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လႊတ္ေတာ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။ လႊတ္ေတာ္မွာဆို လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ေတြေပါ့ဗ်ာ ထိန္းေက်ာင္းတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕အပိုင္းေတြမွာ ထိန္းတာေတြက သိပ္ၿပီး ဖိဖိစီးစီး တင္းက်ပ္လြန္းတယ္လို႔ ေဝဖန္သံေတြလည္း ထြက္တယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘယ္လုိသံုးသပ္ခ်င္လဲဗ်။ ေျဖ - တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာကေတာ့ မွန္ပါတယ္။ အရမ္းတင္းက်ပ္လြန္းရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ တခ်ဳိ႕ ထိန္းေက်ာင္းရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြမွာ အားနည္းသြားႏိုင္သလို လႊတ္ေပးရင္လည္း လြတ္သြားမွာေတြ ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒီအေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔က လုပ္ရင္းကိုင္ရင္းနဲ႔ပဲ ထိန္းေက်ာင္းရင္းနဲ႔ပဲ သြားရမယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။ ေမး - တႏွစ္ျပည့္ ေန႔လယ္စာစားပဲြလုပ္ေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးဝင္းျမင့္က ေျပာသြားပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္အုတ္ျမစ္ ခိုင္ခံ့မွ ဒီမိုကေရစီ ခိုင္ခံ့မယ္ေပါ့ေနာ္။ အခု ဦးေက်ာ္စိုးလင္းတို႔ ဝင္ပါေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႀကီးက ခိုင္ခံ့ဖို႔ လိုေနေသးလား။ ခိုင္ခံ့ေနၿပီလား။ ဘယ္လိုျမင္လဲခင္ဗ်။ ေျဖ - ခိုင္ခံ့ဖို႔ လိုပါေသးတယ္ခင္ဗ်။ ခိုင္ခံ့ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး ႀကိဳးစားရပါဦးမယ္။ ေမွ်ာလိုက္ေနရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ႀကီးက ခိုင္ခံ့ဖု႔ိ အားနည္းပါလိမ့္မယ္။ လႊတ္ေတာ္ခိုင္ခံ့ဖို႔၊ အုတ္ျမစ္ခ်ဖို႔ ဆိုတာကလည္း ေန႔လယ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီး ေျပာသလုိပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အားလံုး၊ ဝန္ထမ္းအားလံုးမွာ အရည္အေသြးေတြ ဒီထက္မက ပိုမိုခိုင္ၿမဲၿပီဆိုမွသာလွ်င္ အုတ္ျမစ္က ခိုင္မာပါလိမ့္မယ္။ အခု ဒီလိုပံုစံ ေမွးလိုက္ေနမယ္ဆိုရင္ အုတ္ျမစ္က ခိုင္ခံ့ဖို႔ အားနည္းပါလိမ့္မယ္။ အခုလို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ေျဖေပးတဲ့အတြက္ ဦးေက်ာ္စိုးလင္းကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။