ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ေျပာတဲ့ ရခိုင္အေရး
DVB
·
September 9, 2016
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ဟာ စက္တင္ဘာ ၈ ရက္က ႐ိုဟင္ဂ်ာျဖစ္ေပၚလာတဲ့သမိုင္းနဲ႔ ရခိုင္သမိုင္းကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ရိပ္သာဧည့္ခန္းမေဆာင္မွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ဆုိင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိုဖီအာနန္ကို ေျပာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကိုဖီအာနန္ကလည္း ေက်းဇူးတင္စကား ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာလႈိင္က ႐ိုဟင္ဂ်ာရယ္လို႔ ျဖစ္လာပံုကို ခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“၁၈၂၄ ခုႏွစ္၊ အဂၤလိပ္-ျမန္မာပထမစစ္ပြဲတြင္ စစ္႐ႈံးၿပီး ရခိုင္ေဒသသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီျဖစ္သြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံး ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ယင္းကာလအတြင္း နယ္ခ်ဲ႔တို႔က စီးပြားေရးအရ စပါးစိုက္ပ်ဳိးရန္ ဘဂၤလားေဒသမွ ဘဂၤါလီမ်ားေခၚယူခဲ့ရာ ရခိုင္ေဒသတြင္ တျဖည္းျဖည္း လူဦးေရမ်ားလာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒသမွ လာသည့္သူမ်ားျဖစ္၍ မိမိတို႔က ဘဂၤါလီဟုေခၚဆိုေၾကာင္း၊ ယခင္က ဘဂၤလားနယ္ေျမမွာလည္း အေရွ႕ဘဂၤလားႏွင့္ အေနာက္ဘဂၤလားဟု နယ္ေျမႏွစ္ခုကြဲသြားၿပီး ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ဘဂၤလား(အေရွ႕ပါကစၥတန္)နယ္ေျမမွာ ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ယင္းဘဂၤါလီမ်ားက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔“႐ိုဟင္ဂ်ာ” ဟုသုံးစြဲလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ေနထုိင္သူမ်ားႏွင့္ ဘာသာစကား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈအတူတူပင္ျဖစ္ၿပီး မိမိတို႔ႏွင့္ကြဲျပားျခားနားေၾကာင္း”
တခါ ျမန္မာျပည္ရွိတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားထဲမွာ ဘဂၤါလီ မပါဘူးလို႔လည္း သူက ခုလို ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားအပါအ၀င္ အဓိကတုိင္းရင္းသား ၈ မ်ဳိးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စု ၁၃၅ စုေက်ာ္ရွိၿပီး ယင္းမူလတုိင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားတြင္ ဘဂၤါလီမပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ယင္းဘဂၤါလီမ်ားက မူလေနထိုင္သည့္ ေဒသခံရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့၍ နယ္စပ္ေဒသ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာနယ္ေျမမွ Native ရခိုင္မ်ားသည္ ေအာက္ဘက္စစ္ေတြ၊ ပုဏၰားကြၽန္းဘက္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရေၾကာင္း၊ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္၊ ဘဂၤါလီပဋိပကၡမ်ား ျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ရခိုင္လူမ်ဳိး ၂ ေသာင္း ေက်ာ္ေသဆုံးခဲ့ရေၾကာင္း၊ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္မ်ားျမန္မာျပည္မွ ဆုတ္ခြာထြက္ေျပးခ်ိန္တြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို တိုက္ခိုက္ရန္ ေပးအပ္ခဲ့သည့္ လက္နက္မ်ားအသုံးျပဳ၍ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားကို တုိက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းမွာ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ မ်ားစြာခံျပင္းမႈကိုျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္က ဘဂၤါလီေတြဟာ မူဂ်ာဟစ္အျဖစ္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခဲ့ဖူး ေၾကာင္းလည္း ကိုဖီအာနန္ကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
“လြတ္လပ္ေရးမရမီ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ရခုိင္ေဒသရွိ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ မူဂ်ာဟစ္ ေသာင္းက်န္းသူအျဖစ္ အစိုးရကိုလက္နက္ကိုင္၍ စတင္တုိက္ခိုက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း ဆက္လက္တုိက္ခိုက္မႈမ်ားရွိ၍ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ ေခ်မႈန္းခဲ့ရေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာတႏုိင္ငံလုံးတြင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ရျခင္း၊ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ ဗကပေသာင္းက်န္းသူမ်ားကို ႏွိမ္နင္းခဲ့ရျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအခ်ိန္ကာလ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ရခိုင္ေဒသ ဘဂၤါလီအ၀င္ အထြက္မ်ားစြာကို ထိေရာက္စြာၾကပ္မတ္ႏုိင္မႈမရွိေၾကာင္း၊ ယင္းအေျခခံအေၾကာင္းအရာမ်ားမွ အဆင့္ဆင့္ျဖင့္ ယခုအေျခအေနအထိ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း”
ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ကာလအတြင္း ဘဂၤါလီဦးေရ ၂ဆ တိုးလာပံုကိုလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးက ခုလို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
“၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွတ္တမ္းမ်ားအရ နယ္စပ္ေဒသ ေမာင္းေတာဧရိယာတစ္ခုတည္းတြင္ပင္ ဘဂၤါလီဦးေရ ၁၂၄၄၅၂ ဦးရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၈၆ ခုႏွစ္စာရင္းအရ ၂၆၀၀၀၀ ေက်ာ္ျဖစ္၍ ႏွစ္ ၄၀ ခန္႔ အတြင္း လူဦးေရႏွစ္ဆတုိးပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိႏိုင္ငံဥပေဒအရ တလင္တမယားစနစ္ က်င့္သုံး ေသာ္လည္း ယင္းတို႔အေနျဖင့္ လုိက္နာက်င့္သုံးမႈမရွိဘဲ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈမ်ားသည့္ စနစ္ေၾကာင့္ လည္း လူဦးေရတုိးပြားလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ ႏိုင္ငံသားစိစစ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိႏုိင္ငံအေနျဖင့္ လူဦးေရလြန္စြာမ်ားျပားသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ား အၾကားတြင္ တည္ရွိေနေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ အမွားမခံႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ အေထာက္အထား ျပည့္စုံစြာျဖင့္ အခ်ိန္ယူစိစစ္ရေၾကာင္း၊ ရခိုင္ေဒသတြင္လည္း ႏိုင္ငံသား စိစစ္ျခင္းလုပ္ငန္း စဥ္မ်ားကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေပး ေနေၾကာင္း၊ ယင္းဥပေဒႏွင့္ကိုက္ညီပါက ႏုိင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ႏွင့္ ဧည့္ႏုိင္ငံသားစသည္ျဖင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ သတ္မွတ္ခံစားခြင့္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္စခန္းျပင္ပတြင္ရွိေနသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ မိမိကိုယ္မိမိ ယုံၾကည္မႈရွိလွ်င္ စိစစ္မႈခံႏိုင္မည္ဟု ယူဆေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံသား စိစစ္မႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို မွန္ကန္စြာသိရွိၿပီး ႏွစ္ဖက္လုံးက စိတ္ရွည္မႈရွိရန္လိုေၾကာင္း”
ရခိုင္အေရးဟာ ဘာသာေရးေၾကာင့္ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း သူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လူဦးေရ ၅၂ သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္သူ ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုးကြယ္သူ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္၊ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္ သူ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ႏွင့္ က်န္ရာခိုင္ႏႈန္းအနည္းငယ္မွာ အျခားဘာသာမ်ားကို ကုိးကြယ္ၾကေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ အမ်ားစုကိုးကြယ္ၿပီး ထူးျခားေသာ ၀ိေသသရွိသည့္ ဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားသကဲ့သို႔ အျခားဘာသာ ကိုးကြယ္မႈမ်ား ကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳၿပီး လိုအပ္သည္မ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ရန္ အတိအလင္း ျပဌာန္းထား ေၾကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုးကြယ္သည့္ အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံ၊ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သည့္ အခ်ဳိ႔ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၾကည့္ပါက မိမိႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တင္းၾကပ္မႈမရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳထားေၾကာင္း၊ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သူ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္တြင္ လည္း ေရွးႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာကေရာက္ရွိမႈ၊ ဘာသာကူးေျပာင္းကိုးကြယ္မႈမ်ားအျဖစ္ ေရွးယခင္က တည္းက လက္ခံထားျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ႏုိင္ငံသားမ်ားတြင္ အဆင့္ျမင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္း မ်ားလည္းရွိေၾကာင္း၊ ယခုျပႆနာမွာလည္း ဘာသာေရး ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ဘာသာေရးကိုအေျခခံၿပီး လႈံ႔ေဆာ္ေနမႈမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ မွ်တစြာ သုံးသပ္ေျပာဆို လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေၾကာင္း။”
ကိုဖီအာနန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ရွင္းျပလို႔ သူ႔အေနနဲ႔ သမိုင္းအသိရလို႔ ေက်းဇူးတင္တယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“မိမိအတြက္ သမုိင္းအသိရသြားၿပီး အနာဂတ္ကိုေၿမာ္ျမင္ႏိုင္မႈအတြက္ ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ယခုကိစၥအတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးျခင္းမဟုတ္ဘဲ Stakeholder မ်ား၊ ႏွစ္ဖက္အသိုက္အ၀န္းမ်ားႏွင့္ေတြ႔ဆုံ၍ ေလ့လာသုံးသပ္ၿပီး အႀကံေပးျခင္း၊ အႀကံျပဳျခင္းမ်ားသာ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ မျဖစ္မႈ ကိစၥတခုတည္းသာမက ေဒသဖြံ႔ၿဖဳိး တိုးတက္မႈအပါအ၀င္ ဘက္စုံေထာင့္စုံမွ ေလ့လာေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိရခိုင္ေဒသ သို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္တြင္ ႏွစ္ဖက္အသိုက္အ၀န္း၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ အသီးသီးကိုလည္း ၾကားသိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္သည္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သင့္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ အညီေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ျပႆနာကို ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေလ့လာ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း”
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ကလည္း သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပီး ေလ့လာေဆာင္ရြက္ရန္ ခုလို အႀကံျပဳ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ထိရွလြယ္သည့္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္၍ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား လက္ခံ ႏုိင္ရန္မွာ အဓိကျဖစ္ေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ဆႏၵသည္ အဓိကက်ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကိုသာမက တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫြတ္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔ကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေၾကာင္း၊ ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ရသည့္ အေျခအေန သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ယွဥ္၍ ေလ့လာေဆာင္ရြက္ရန္ အႀကံျပဳလိုေၾကာင္း”
ရခုိင္ျပည္နယ္ဆုိင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္၏ ဥကၠ႒ ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အတြင္း အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္တို႔နဲ႔ အသီးသီးေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကရာမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးတဦးပဲ ထူးထူးျခားျခား ခုလို ရခိုင္အေရးကို သမိုင္းနဲ႔ခ်ီ ရွင္းျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
