ကယားျပည္နယ္ ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္းက သတၱဳထုတ္လုပ္မႈဧရိယာ (2-Level) အတြင္းရွိ ဧရိယာတခ်ဳိ႕ဟာ မိုးရြာသြန္းမႈမ်ားျပားရင္ ေျမကြ်ံျခင္း၊ ေျမၿပဳိျခင္းေတြ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြက စစ္ေဆးေတြ႔ရွိတာေၾကာင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကယားျပည္နယ္ သတၱဳတူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီလီမိတက္ (ေမာ္ခ်ီး) က ေမာ္ခ်ီးေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးထံ ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔က တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ကုမၸဏီက အဲဒီေဒသေတြကိုလည္း  စာထုတ္ အေၾကာင္းၾကားၿပီးျဖစ္သလို အဲဒီေဒသကလူေတြကို အႏၱရာယ္ကင္းေ၀းႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တာေတြ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အေၾကာင္းၾကားျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ စာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကုမၸဏီက ေျမကြ်ံ၊ ေျမၿပိဳျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တင္ျပတဲ့ ဧရိယာေတြကေတာ့ 2-Level ႏွင့္ ယူေကာ္ခိုလမ္းၾကား ယခင္ၿပိဳက်သည့္ ေျမေနရာမ်ား၊ 2-Lever air compresor စက္႐ုံႏွင့္အနီး၊ 2-Level Transformer ႏွင့္ စတီးက်ဳိစင္လမ္းတေလွ်ာက္၊ ယူေကာ္ခိုရပ္ကြက္ႏွင့္ 2-Level အၾကား လူေနအိမ္၊ တဲ၊ ဆိုင္ Vein 9/4 ႐ူးေပါက္ကြ်ံက်ေသာေနရာ ေပ ၁၅၀ ပတ္လည္လူေနအိမ္မ်ား၊ နီးခီးေက်ာက္ေတာင္၊ KB-1 အထက္၊ ကမၻာယံေက်ာက္ေတာင္၊ ႐ုရွားကုန္း-အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ မႏွစ္က ေျမၿပိဳမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့လို႔ လူ ၃၀ ခန္႔ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနရာ လုပ္ကြက္ေတြမွာ ခဲတူးေဖာ္ေရး လုပ္ေနၾကသူေတြ လူရာေပါင္းမ်ားစြာဟာလည္း ဒီအႏၱရာယ္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းကို ယခင္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက သိၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆက္လက္ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဗြီဘီက ေဒသခံေတြကို ေမးျမန္းခ်က္အရ အဲဒီေနရာမွာ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၁၀၀၀ ခန္႔ ေနထိုင္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကယားျပည္နယ္အစိုးရ စီမံကိန္းႏွင့္ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဦးေမာ္ေမာ္ကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါတယ္။ ေမး - ေမာ္ခ်ီးေဒသက ေဘးအႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေနရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာသတင္းေတြရရွိၿပီး ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါသလဲခင္ဗ်။ ေျဖ - ျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ႔က အဲဒီကို က်ေနာ္က ၂ ေခါက္ဗ်၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ၁ ေခါက္၊ က်ေနာ္တို႔ သြားၿပီးတဲ့အခါမွာ အဲဒီ ေဒါက္တာျမင့္စိုးေပါ့ဗ်ာ၊ ဘူမိေဗဒ ေလ့လာေရးနဲ႔ ဓာတ္သတၱဳရွာေဖြေရး ဦးစီးဌာနက ေဒါက္တာျမင့္စိုးဆိုတာ ညႊန္ၾကားေရးမႉးဗ်ာ၊ သူ႔ရဲ႕အစီရင္ခံစာက က်ေနာ္တို႔ဆီကို တင္လို႔၊ အရင္အစိုးရကို တင္ထားတာေလး ရွိတယ္ေလ၊ အရင္အစိုးရလက္္ထက္ေပါ့။ အဲဒါေလးကို က်ေနာ္တို႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ၆ ေနရာက တကယ္ၿပဳိက်ႏိုင္တယ္ဆိုတယ္၊ ေတာင္ေပၚမွာေလ။ အဲဒါေလးေတြကို ေျပာျပထားတယ္။ ေျပာျပထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း အဲဒါကို ပညာရွင္က ေျပာထားတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ျပန္ၿပီး Confirm (အတည္ျပဳခ်က္) လုပ္ရတာေပါ့ဗ်ာ။ ေဒါက္တာျမင့္စိုးေနာက္မွာ တခါ ေဒါက္တာ ဦးထြန္း၀င္းဆိုတဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉးကလည္း ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာမွာ ထပ္ေျပာတယ္ဗ်။ ေဒါက္တာျမင့္စိုးက ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာမွာ ရီပို႔တ္လုပ္တယ္ဗ်ာ အရင္အစိုးရကို။ အဲဒီလိုပဲ ဦးထြန္း၀င္းဆုိတဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉးကလည္္း မိုင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးျခင္း အစီရင္ခံစာဆိုၿပီးေတာ့ ထပ္ၿပီးေတာ့ ထြက္တယ္ဗ်။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ေတြ ကိုယ္တိုင္သြားၾကည့္တဲ့ အခါက်ေတာ့လည္း တကယ္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြက တကယ္ကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြကိုလည္း လက္ေတြ႔ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူေတြကို ဘာလုပ္ေပးထားလဲလို႔ က်ေနာ့္ကို ေမးလို႔ရွိရင္ေတာ့ မိဘနဲ႔ သားသမီးလိုေပ့ါဗ်ာ။ သားသမီးေတြက စိတ္ေကာက္တဲ့လူလည္းရွိမယ္၊ စိတ္မေကာက္တဲ့လူလည္းရွိမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ သူတို႔အေပၚမွာေနေနတယ္၊ ထိုင္ေနတယ္။ အကယ္လို႔မ်ား ေနာက္တႀကိမ္ အႏၲရာယ္နဲ႔ ႀကဳံေတြ႔လာခဲ့မယ္ဆိုရင္၊ ႀကဳံေတြ႔ႏိုင္မယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးကို ႀကိဳၿပီးသိခဲ့တယ္ဆိုရင္လည္း ေအာက္မွာေနဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ စီစဥ္ေနပါတယ္။ အဲဒီေနရာကို က်ေနာ္တို႔ လယ္ကြာခိုလို႔ ေခၚပါတယ္။ အနာဂတ္အလင္းတန္း၊ တဘက္ကေတာ့ ကေမၻာဇက လႉထားတဲ့ ေနရာေလးရွိတယ္ အနာဂတ္အလင္းတန္း။ တဘက္က ေခ်ာင္းကိုေတာ့ လယ္ကြာခိုလို႔ နာမည္ေပးၿပီး အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ေျမယာေတြ ေဖာ္ထုတ္ေနပါတယ္။ ေျမယာေတြ ေဖာ္ထုတ္တယ္ဆုိတဲ့သေဘာက သူတို႔ ဆင္းလာတာေတြ၊ မဆင္းလာတာေတြ၊ သူတို႔လာခဲ့လို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ေျမကြက္ေတြ အဆင္သင့္ေပးႏိုင္ေအာင္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ short to the point က်ေနာ္ေျဖလိုက္တာပါပဲဗ်ာ။ ေမး - က်ေနာ္တို႔ၾကားသိေနတာက ေတာင္ေပၚေနသူဟာ အႏၱရာယ္ရွိမွန္း သိလ်က္သားနဲ႔ စီးပြားေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ဆင္းမလာႏိုင္ၾကဘူး။ ကိုယ္တိုင္ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေမးျမန္းတဲ့အခါ ဘာျဖစ္လို႔ သူတို႔အသက္အႏၲရာယ္အတြက္ မေၾကာက္မရြံ႕ႏိုင္ဘဲ ဆက္ေနေနၾကတာလဲ။ ေျဖ - မေၾကာက္မရြံ႕နဲ႔ ဘာလို႔ဆက္ေနၾကတာလဲ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ျဖစ္ပုံက ဒီလိုဗ်ာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း ေလးငါးစုေလာက္ကတည္းက ဒီေနရာေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ Insurgent Area ဗ်ာ၊ လုံး၀ Black Area (အမည္းေရာင္နယ္ေျမ) ေတြဗ်ာ။ Black Area ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ခဲလုပ္တဲ့ျပဳတဲ့သူေတြက အနီးကပ္ဆုံး အုပ္ခ်ဳပ္မႈရွိတဲ့ေနရာေလးမွာ ကုပ္ကပ္ေနၿပီးေတာ့မွ အဲဒီကမွ သူတို႔က ခဲလုပ္တာကိုး။ အဲဒီလို လုပ္ရင္းလုပ္ရင္းနဲ႔ အဲဒီမွာ လူက မ်ားမ်ားလာတယ္။ အေနလည္းၾကာလာတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီအေပၚကေနၿပီးေတာ့မွ ႐ုတ္တရက္ သြားဖို႔ျပဳဖို႔ေတြမွာ သူတို႔မွာလည္း အခက္အခဲရွိမွာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ အဲဒါေၾကာင့္လည္းပဲ အလုပ္လုပ္ကြက္နဲ႔ နီးတဲ့ေနရာေလးမွာ ေနၿပီးေတာ့ ေသကာမွေသဆုိတဲ့ စိတ္မ်ဳိးလည္း ရွိခ်င္ရွိမွာေပါ့ေနာ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒီေနရာေလးမွာပဲ ခင္တြယ္ မီွတြယ္ေနတဲ့ သေဘာေလးရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ဥပေဒအရေတာ့ သူတို႔ကို ေျပာျပထားတာေပါ့။ ဥပေဒအရ ေျပာျပထားၿပီးေတာ့ ျဖစ္ရင္လည္း ဥပေဒအရပဲ စီရင္သြားလို႔ေတာ့၊ အဲဒီလိုႀကီးလည္း က်ေနာ္တို႔ေတြက ကိုယ့္တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြေလ၊ အဲဒီလိုလုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူးေလ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရဘက္ကလည္း ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တာေလးေတြေတာ့ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ စီစဥ္ထားေနတာပါပဲ။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ေျမယာအၾကမ္းေပါ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔ ေဖာ္ထုတ္ေနတာ က်ေနာ္တို႔ အကြက္ ၂၀၀ ေက်ာ္မွာ ၇၉ ရာခို္င္ႏႈန္းေလာက္ က်ေနာ္တို႔ အၾကမ္းေဖာ္ၿပီးသြားၿပီဗ်။ ေနာက္တပတ္ေလာက္ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေပၚေပၚထင္ထင္ေလး သူတို႔အတြက္ ျဖစ္လာမွာပါ။ ေမး - ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔ကေတာ့ မိုးသိပ္ေကာင္းရင္ အႏၱရာယ္ရွိေၾကာင္း ကုမၸဏီက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးထံ တင္ျပလာတယ္ေပါ့ေလ။ ေျဖ - Geologist ဘူမိေဗဒပညာရွင္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကေနၿပီးေတာ့ ဒီလိုေနရင္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေတာ့မယ္ေပါ့ေနာ္။ သူကလည္း အခု မိုးသိပ္ေကာင္းလို႔ရွိရင္ ေျမနည္းနည္း အိအိေနတာေလးေတြလည္း ၾကားရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျဖစ္လာမွ၊ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်မွ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း အစိုးရျဖစ္ၿပီးေတာ့ မိဘေနရာက ေနတာေလ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို ဟုတ္လား အကူအညီေပးရမလဲ ဆိုတာကိုလည္း ႀကိဳတင္စဥ္းစားၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီဘက္ကလည္း ေျပာစရာရွိတာ ေျပာၿပီးၿပီဆိုတဲ့သေဘာ အေနနဲ႔ တာ၀န္လည္းေက်ေအာင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ Reminding လုပ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း မႏွစ္တုန္းကလည္း ဘူမိေဗဒ အစီရင္ခံစာေတြကလည္း အဲလိုပဲ တခ်ိန္မွာေတာ့ မိုးတအားႀကီးလို႔ရွိရင္ေတာ့ ျဖစ္မွာပဲလို႔ ေျပာထားၿပီးသားေလ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ သူတို႔ဘက္က ဒါ ဒုကၡမေရာက္ေအာင္လို႔ ထပ္မံ သတိေပးတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေမး - အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ဇုန္မွန္း သိလ်က္နဲ႔ မိဘသဖြယ္ျဖစ္တဲ့အစိုးရမွာ ဒီလူေတြ မေျပာင္းေရႊ႕ရင္၊ မႏွစ္ကလိုမ်ား လူေတြ အေသအေပ်ာက္ထပ္ျဖစ္ရင္၊ အစိုးရအေပၚ အျပစ္တင္ လက္ညႇဳိးထိုးမွာေတြ ႀကဳံရႏိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဆုိေတာ့ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘာေျပာခ်င္လဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ကလည္းပဲ ဒီေနရာေတြကေတာ့ ပညာရွင္ေတြက မေနသင့္ပါဘူးလို႔ ေျပာထားတာကို။ ပညာရွင္ေတြက မေနသင့္ပါဘူးလို႔ေျပာတယ္။ မိုင္းတာ၀န္ခံေတြကလည္း မေနသင့္ပါဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ကုမၸဏီနဲ႔အတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ သတၱဳတြင္းက ညႊန္မႉးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကိုယ္ႏႈိက္ကလည္း ဟုတ္တယ္၊ မေနသင့္ပါဘူးလို႔ ေျပာထားတဲ့ဟာကို က်ေနာ္တို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ ေနသင့္ပါတယ္လို႔ေတာ့ ဘယ္ေျပာပါ့မလဲဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအရေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေျပာထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရင္အစိုးရကလည္းပဲ အဲဒီ တကယ့္ကို ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တဲ့ေနရာက ေက်ာင္းေတြကို လုံး၀ကို ေရႊ႕ေျပာင္းပစ္လိုက္တဲ့ အဆင့္အထိပဲ လုပ္ထားတာေတြ ရွိတယ္ဗ်။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကလည္းပဲ မေနရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီေပါ့ဗ်ာ၊ တကယ္လို႔ မေနဘူး၊ ဆင္းလာမယ္ဆိုရင္လည္း ေျမကြက္ေတာ့ အဆင္သင့္ေတာ့ လုပ္ထားမယ္ဆိုတဲ့သေဘာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထားတာပါ။