ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာမွာ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ၃၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံမွာ မတ္လ ၁၇ ရက္မွာ ခ်မွတ္မယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၄ ရက္က တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးအရာရွိ မစၥရန္ဟီးလီရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနအေၾကာင္း အစီရင္ခံစာကို မူတည္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကေန ခ်မွတ္မယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ေ၀ကေတာ့ မစၥရန္ဟီးလီရဲ႕ တင္ျပခ်က္ဟာ ခ်ဲ႕ကားေျပာဆုိ ေရးသားခ်က္ေတြ ပါ၀င္တယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ ထူးျခားတဲ့အခ်က္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အရာရွိရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အဆင့္ကို ဘယ္လိုသတ္မွတ္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံအသီးသီးက သံတမန္ေတြ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ဘာေတြပါ၀င္ တုိက္တြန္းသင့္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက သံတမန္ေတြကို လိုက္လံေတြ႔ဆုံ လႈံ႔ေဆာ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ေရာက္ရွိ လႈံ႔ေဆာ္ေနတဲ့ Equality Myanmar လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ ဒါ႐ုိက္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါတယ္။ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းတို႔ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မစၥရန္ဟီးလီရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ခ်ဲ႕ကားေျပာတာလို႔ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္က တုံ႔ျပန္တယ္ ၾကားရတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို ရွင္းျပပါလား။ “လက္ရွိမွာကေတာ့ ဒီလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ အစီအစဥ္ ၂ ခု ရွိေနတာေပါ့။ တခုကေတာ့ ပုံမွန္အစည္းအေ၀းျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အဆိုး၀ါးဆုံးႏိုင္ငံ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမွာ ပါတဲ့အတြက္ မစၥရန္ဟီးလီက သူ႔ရဲ႕  အစီရင္ခံစာ တင္ျပတဲ့ အစီအစဥ္က ပုံမွန္အစည္းအေ၀းမွာ ပါေနတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၅ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ မစၥရန္ဟီးလီက သူ႔တင္ျပခ်က္ကို တင္တယ္။ တင္ေတာ့ ထုံးစံအတုိင္းပဲ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြ၊ ႏိုင္ငံသားအက်ဥ္းသားကိစၥေတြ၊ စစ္ပြဲေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥ၊ ေနာက္တခါ တရားဥပေဒေတြကိစၥကို သူက တင္ျပတယ္ဗ်။ "တင္ျပလို႔ ၿပီးလည္းၿပီးေရာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အၿမဲတမ္းအတြင္း၀န္ ဦးေမာင္ေ၀ကေန ဒီထဲမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြက အရင္အစိုးရ ေျပာခဲ့သလိုပဲ အေျခအျမစ္မရွိဘူး။ ခ်ဲ႕ကားၿပီး  ေျပာဆုိတာေတြျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈဆုိတဲ့ဟာက တကယ့္ အမွန္တကယ္မဟုတ္ဘူး ေျပာတယ္။ ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက ဒီလိုမ်ဳိး ဖမ္းဆီးမႈက ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြ၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ဒါေတြက အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္စရာမို႔၊ သူတို႔က ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္လို႔ ဖမ္းဆီးတဲ့လူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္။ ေနာက္တခုက ႏိုင္ငံေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထဲမွာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္မႈကို ေတာင္းဆိုတာ ရွိတယ္ဗ်။ အဲဒီေတာင္းဆိုတဲ့ထဲမွာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာကိစၥ ေျပာဆိုျခင္းက မျဖစ္သင့္ဘူး၊ အဲဒါက အမွန္ေတာ့ ႏိုင္ငံေပၚမွာ မုန္းတီးမႈျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္တဲ့ မုန္းတီးမႈ ေျပာဆုိျခင္း (hate speech) ေတြပဲျဖစ္တယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ေျပာသြားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ "လက္ရွိအေျခအေနကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အခု မူၾကမ္းကို ဘယ္လုိတင္မလဲဆိုတာကို ႏိုင္ငံေတာ္ၾကားထဲမွာ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးေနတယ္ဗ်။ အဲဒီမူၾကမ္းကို စၿပီး ေရးဆြဲတာကေတာ့ ဥေရာပေကာင္စီ အီးယူျဖစ္တယ္။ သူတို႔ရဲ႕စာထဲမွာ ေနာက္ဆုံး ဘာေတြ ပါသင့္လဲ၊ ဘာေတြ ေတာင္းဆိုသင့္လဲ၊ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအရာရွိ မစၥရန္ဟီးလီရဲ႕ သက္တမ္းကို တုိးသင့္လား၊ မတိုးသင့္ဘူးလား၊ တိုးရင္ေကာ ဘယ္အဆင့္မ်ဳိးနဲ႔ တိုးသင့္လဲဆိုတာကို အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးေနတုန္းပဲ။ မၾကာမီ ၂ ရက္ ၃ ရက္အတြင္းမွာ ဒီမူၾကမ္းကို သူတို႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အေနနဲ႔ တင္သြင္းဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္တယ္။ အဲဒါက ဘယ္လိုမ်ဳိး ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ အခုခ်ိန္ထိ (မတ္ ၁၆ ရက္) ေစာင့္ၾကည့္ေနတုန္းပါပဲ။" ျမန္မာႏိုင္ငံကို စုံစမ္းစစ္ေဆးတဲ့အဆင့္ နံပါတ္ ၁၀ ကေန နံပါတ္ ၄ ကို ေလွ်ာ့ခ်မယ္လို႔ ၾကားသိရလို႔၊ အဲဒါ ဘယ္လိုအဆင့္မ်ဳိးလဲ။ အဲဒီအစီအစဥ္ကို ၾသစေၾတးလ်လို ႏိုင္ငံကပါ ေထာက္ခံေနတယ္ဆို ဟုတ္လား။ “ဟုတ္ကဲ့ မူၾကမ္းထဲမွာ မစၥရန္ဟီးလီရဲ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအရာရွိ သက္တမ္းကို တိုးျမႇင့္ဖို႔ရယ္၊ ဘယ္လိုအဆင့္ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိတာ ေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အဆင့္အတန္းကေတာ့ မစၥရန္ဟီးလီက ယူအန္  ၄ (UN Item 4) လို႔ေခၚတဲ့ အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္အရဆိုရင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအရာရွိက အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို စုံစမ္းႏိုင္တယ္၊ စုံစမ္းၿပီးေတာ့ ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၊ ေနာက္တခုက ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံအထိ တင္ျပၿပီးေတာ့ အႀကံဉာဏ္ေတြ ေပးႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြကို တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြက အခုခ်ိန္မွာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ တင္ျပတဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီထဲမွာ အဓိက အာဆီယံ၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယနဲ႔ ထူးထူးျခားျခာ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံပါ ပါ၀င္တာ ေတြ႔ရတယ္။ (မွတ္ခ်က္။                ။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အရာရွိကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက UN Item 4 အရ ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈေတြ ရွိလာတယ္ဆိုၿပီး အာဆီယံႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕က Item 4 အစား Item 10 အရ ေျပာင္းလဲခန္႔အပ္ဖို႔ တင္ျပလာၾကပါတယ္။ ထူးျခားတာက အဆင့္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ေျပာတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကလည္း ပါေနပါတယ္။) "သူတို႔က ဘာကိုေတာင္းဆိုလဲဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြ တိုးတက္လာတာရွိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဆင့္ ၄ ဆိုတဲ့ item 4 မထားဘဲနဲ႔ အဆင့္ ၁၀ အဆင့္အထိ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ သူတို႔ေျပာပါတယ္။ အဆင့္ ၁၀ ဆိုတာကေတာ့ အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရး အရာရွိကို စုံစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ေတြေပးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အစိုးရကေန ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ကိစၥေတြ၊ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ေရး ကိစၥေတြမွာပဲ အကူအညီေပးဖို႔အဆင့္ ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒါမ်ဳိး ေတာင္းဆိုေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီအယူအဆ ၂ ခု အခုအခ်ိန္မွာ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုံေနၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာပါရေစ။ ဘယ္လိုမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ Item 4 ကို ဆက္ၿပီး ထားေစခ်င္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ တိုင္းျပည္က တဘက္မွာ အရပ္သားအစိုးရဘက္ ကူးေျပာင္းတာျဖစ္ေပမယ့္ အခုမွ စပ္ကူးမတ္ကူးကာလပဲ ျဖစ္ေသးတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အရင္အစိုးရရဲ႕ အရိပ္အာ၀ါသေတြ မကင္းေသးဘူး။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အမ်ားဆုံး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မေတာ္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ အဲဒီကိစၥေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔က လိုအပ္ေသးတာေၾကာင့္မို႔လို႔ အဆင့္ေလွ်ာ့လိုက္ျခင္း မလုပ္ေသးဘဲ ေနာက္ထပ္တႏွစ္ေတာ့ အနည္းဆုံး လက္ရွိ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ အဆင့္ကို ထားဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔လည္း ၀ိုင္း၀န္းၿပီးေတာ့ လႈံ႔ေဆာ္ေနတာ ရွိပါတယ္။” အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲက ေရာက္ေနၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ဘယ္ေလာက္ပါၾကတယ္၊ အဓိက ဘာေတြလုပ္ၾကတယ္ဆိုတာ အက်ဥ္းခဳံ်းေျပာျပပါ။ “က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ကေန ၁၅ ေယာက္ေလာက္ ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ Cardinal Charles Bo အပါအ၀င္ ဘာသာေရးကိစၥ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါပါတယ္။ ေနာက္တခါ လက္နက္ကို္င္ေဒသတြင္းက အမ်ဳိးသမီး အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကပ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔လို အဖြဲ႔မ်ဳိးေတြ၊ ျပည္တြင္းက အဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဓိက က်ေနာ္တို႔က အမ်ဳိးသမီးအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာ ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ားအေရးနဲ႔ လယ္ယာေျမကိစၥေတြ၊ ေနာက္တခါ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္စစ္ပြဲေတြမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ဒါေတြတင္ျပဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံက သံအမတ္ေတြ ေတြ႔ဆုံသလို side event လို႔ေခၚတဲ့ အစည္းအေ၀းေတြ သီးျခားျပဳလုပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီကေန႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ from recommendation to reality ဆိုတဲ့ ေဟာေျပာပြဲတခု လုပ္ပါမယ္။ သံတမန္ေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြ တက္ေရာက္ပါမယ္။ ဆိုလိုတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အႀကံေပးခ်က္ေတြ recommendation ေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ recommendation ေတြကို အစိုးရက ေလးစားဖို႔ မျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အားနည္းေနတယ္။ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ သင္ခန္းစာယူၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ၿပီးခဲ့တဲ့ recommendation ေတြကို တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ဘယ္လုိ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကမလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ဒါေတြ ဖိအားေပးသင့္လဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” အခု အရပ္သားအစိုးရကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ႀကီးၾကပ္ကိုင္တြယ္မယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အရင္က ဖိအားေပးခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ျဖစ္သြားႏိုင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိးေတြ ျမင္ရလား။ “ေဆြးေႏြးတဲ့အထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ျဖစ္တာေတြ၊ အာဏာလဲႊေျပာင္းဖို႔ အခုအခ်ိန္ထိ အဆင္ေျပေျပျဖစ္တာေတြ အားလုံးကို အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပထမဦးဆုံး အရပ္သားသမၼတအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ႏိုင္တာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတေယာက္ အေနနဲ႔ အရမ္းဂုဏ္ယူပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို အရင္ကထက္ ပိုမိုၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမယ္၊ ေလးစားသြားမယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပႆနာက လက္ရွိအစိုးရက လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ အရင္တုန္းက အစိုးရက လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အမႈေတြ က်န္ပါေသးတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လုပ္ေဆာင္မႈအပိုင္းမွာ ပြန္းတိုက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိႏိုင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥကို အမ်ားဆုံး ခ်ဳိးေဖာက္တယ္လို႔ ေျပာထားတဲ့ ျပည္ထဲေရးဌာနမ်ဳိးေတြ၊ ကာကြယ္ေရးဌာနမ်ဳိးေတြကို အခုခ်ိန္ထိ တပ္မေတာ္ ကာခ်ဳပ္ကပဲ ၾသဇာအာဏာလႊမ္းမိုးၿပီး လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါမွာ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ဒါကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရခက္ေနတဲ့ဟာမ်ဳိး ပြန္းတိုက္မႈေတြေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ တဘက္မွာ ႀကိဳဆိုသလို တဘက္မွာလည္း ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတယ္။ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ဒါေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါမွာ ႀကဳံေတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ဳိး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မလဲ။ စစ္မွန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး စနစ္တခု၊ ၀ါဒတခု ထြန္းကားဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္ေနေသးတယ္ဆိုတာ တင္ျပေနပါတယ္ခင္ဗ်။"