အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ကူးစက္ခံရသူ တ၀က္ေလာက္ ေဆး၀ါးလုိအပ္ေနတယ္ - ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း
နော်နိုရင်း
·
December 1, 2015
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ကူးစက္ခံရသူ ၂၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ထဲက တ၀က္ေလာက္သာ ေဆး၀ါးကုသမႈ ရရွိထားၿပီး က်န္တ၀က္က ေဆး၀ါးလုိအပ္ေနတယ္လုိ႔ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေဂဟာဖြင့္လွစ္ ကူညီေပးေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ၿမိဳ႕နယ္ အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါခံစားေနရသူေတြအတြက္ ဘာေတြအခက္အခဲရွိေနလဲ၊ ဘာေတြလုိအပ္ေနလဲ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဒီႏွစ္ ၂၀၁၅ မွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေဆး၀ါးကုသမႈ အေျခအေန ဘာေတြတိုးတက္လာလဲ၊ ဘာေတြလုိအပ္ေနသလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါလား။
“ေလာေလာဆယ္ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့သူေတြ အတြက္ကေတာ့ မခက္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေဆးကေတာ့ ရွိေနတယ္၊ ရေတာ့ရေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျပည့္အ၀ရယ္လုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ အားလုံး ေရာဂါရွိရင္ ေဆးရမယ္ဆုိတဲ့ သဘာမ်ဳိးေတာ့ မရေသးဘူး။ ဥပမာ ႏုိင္ငံတကာမွာဆုိရင္ အခုေနာက္ပုိင္း ျပ႒ာန္းခ်က္ရွိတယ္ေလ။ ေရာဂါျဖစ္တာန႔ဲ ေဆးေသာက္ခြင့္ ရွိကုိရွိရမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ အကုန္လုံးကုိ သူတုိ႔ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ လုပ္တာရွိတယ္။ ဒီမွာက်ေတာ့ အဲလုိအဆင့္ကုိ မေရာက္ေသးဘူး။ ေဆးေသာက္ဖုိ႔အတြက္ကုိ တန္းစီရတဲ့စနစ္က ရွိေနတယ္။ အခုလက္ရွိ အေနအထားအရ ေစာင့္ရေသးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခြဲတန္းလုိ ပုံစံမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ ေဆးေပးတယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔က သတ္မွတ္ထားတဲ့လူဦးေရ ဥပမာ ၅၀၊ ၁၀၀ အဲဒါၿပီးသြားရင္ တခါျပန္ေစာင့္ေပါ့ေနာ္။ အစုိးရေဆး႐ုံေတြမွာေတာ့ ေဆးေပးေနတာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ကလည္း ၀န္ထမ္းအင္အားက မမွ်ဘူး။ တန္းစီတဲ့လူေတြက အရမ္းမ်ားတယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘယ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ တန္းစီၿပီးေတာ့မွ ရတဲ့အေနအထားပဲ ရွိေနေသးတယ္။ ေနာက္တခ်က္ က်မတုိ႔ ဒီမွာ လူနာဦးေရက ၂ သိန္း ၁ ေသာင္းေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးတကယ္ရေနတာက တ၀က္နီးနီးေလာက္ပဲ ရေနေသးတယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ လူနာေတြအတြက္က ေဆး၀ါးက ရေတာ့ရေနတယ္၊ ဒါေပမယ့္ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ ရေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။”
အဲေတာ့ ေနာက္ထပ္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ။
“အဓိကကေတာ့ ေဆး၀ါးေတြက လက္ရွိအေနအထားအရ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာတာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ေဆး၀ါးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အလုံအေလာက္ ေပးထားပါတယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ အမွန္တကယ္ က်မတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ တကယ္ရရွိမႈက ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ နည္းပါးေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနရာတုိင္းမွာလည္း မရသလုိ အခက္အခဲက ရွိေနတုန္းပဲ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ က်မတုိ႔ ဘာေတြျမင္လဲဆုိေတာ့ အမွန္တကယ္ ဒီေဆးကုိ ေပးဖုိ႔အတြက္က အခုဆုိရင္ အစုိးရေဆး႐ုံမွာေပးတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြက ဒီတုိင္းက ဒီတုိင္းပဲ။ ဒီဆရာ၀န္အေပၚမွာပဲ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေဆးေပးတဲ့အခါက်ေတာ့ တကယ္အလုပ္လုပ္ရတာ ပုိၿပီး အခက္အခဲရွိတယ္။ တကယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သီးျခား ေဆးေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြ ထပ္ၿပီးတုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔ လုိသလုိ ေဆးေပးတဲ့အခါမွာလည္း ၀န္ထမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ထပ္လုိတယ္။ အဲလုိရွိေတာ့မွသာလွ်င္ ေပးထားတဲ့ေဆးက လူနာေတြလက္ထဲကုိ တိတိက်က် ေရာက္ႏုိင္မွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခုက်ေတာ့ အခုလက္ရွိ အေနအထားအရကုိ က်န္းမာေရးဌာနေတြ ကုိယ္တုိင္ကုိက ဒီလူနာေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ဟာက မေပ်ာက္ေသးဘူး။ ေနရာတုိင္းမွာ ရွိေနတုန္းပဲ။ အခုလက္ရွိကုိ လူနာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ခြဲျခားဆက္ဆံတာကုိ ခံေနရတုန္းပဲ။ ေဆး၀ါးရရွိမႈ အခက္အခဲ ရွိေနတုန္းပဲ။ အဓိကေတာ့ က်မတုိ႔ ရရွိေနတဲ့ ေဆး၀ါးေတြ ရွိရင္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူလူထုသိေအာင္လုိ႔ အစုိးရအေနနဲ႔ မ်ားမ်ားလုပ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ က်မ ျမင္တယ္။”
ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကို ျမန္မာ့လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြက အခုခ်ိန္ထိ ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြက ရွိေနတုန္းပဲလား။
“ရွိေနေသးတာပဲ။ အခု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီေန႔ဒီခ်ိန္အထိ ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားရတဲ့ ကေလးေတြဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေက်ာင္းေတြဘာေတြ သြားတက္မယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔က အၿမဲတမ္း သူတုိ႔ဘာသူတုိ႔ ခံစားေနရတာေတြရွိတယ္။ ေနာက္ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး တမ်ဳိးခံစားရတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ဥပမာအားျဖင့္ ေဆး႐ုံေတြ သြားမယ္ဆုိရင္ ေရာဂါရွိတယ္ဆုိရင္ အျပင္ကုိ ထုတ္ထားလုိက္တယ္။ ေဆး႐ုံအျပင္မွာ သီးျခားသတ္သတ္ လုပ္လုိက္တာရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ကေလးေတြ ေဆး႐ုံသြားတက္လုိ႔ရွိရင္ သီးသန္႔အခန္းကို ခြဲထားလုိက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ အကုန္လုံးက ၀ုိင္းၾကည့္ေနတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ဒဏ္ရာက ဒီေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့သူေတြက ရေနတုန္းပဲ။ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကေတာ့ မိသားစုရယ္ ပတ္၀န္းက်င္ေတြမွာေတာ့ နည္းနည္းပါးပါးပဲ ေလ်ာ့သြားၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က်န္ေနေသးတယ္။”
ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္တဦးလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ အရင္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတာေတြ မၾကားခဲ့ရဘူး။ ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြရွိလား။
“က်မ အဓိက က်န္းမာေရးကိစၥေတြကုိပဲ ေျပာျဖစ္တယ္။ က်မတုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာဆုိလုိ႔ရွိရင္ က်မတုိ႔ အားလုံးသိတဲ့အတုိင္းပဲ က်မတုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္ႀကီး တခုလုံးက ပ်က္စီးေနတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကုိပဲ အဓိကထားၿပီးလုပ္ေတာ့မွ ဒီ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ အပါအ၀င္ က်န္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြက ေကာင္းမြန္လာမယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ က်မက က်န္းမာေရးစနစ္ႀကီး တခုလုံးကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႔အတြက္ကုိ အဓိကထားၿပီး ေျပာျဖစ္တယ္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ က်မတုိ႔ ေကာ္မတီေလးေတြ ဖြဲ႔ထားတာရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြဖုိရမ္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ သြားတက္တာေတြရွိတယ္။”
လာမယ့္လႊတ္ေတာ္သစ္သက္တမ္းမွာေရာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ သူတို႔အေရးကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သီးျခားေဆြးေႏြးဖုိ႔ရွိလား။ ဘယ္လုိအစီအစဥ္ေတြရွိလဲ။
“ရွိတယ္။ ဒီကိစၥက အရင္အေျခအေနနဲ႔ က်မတုိ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ေျပာလည္း ထူးျခားမႈ သိပ္မေတြ႔ရဘူးေပါ့ေနာ္။ က်မတုိ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ပုံစံကုိက က်မတုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ စနစ္ေတြကုိက ပ်က္စီးေနတာကုိ။ အခုလာမယ့္လႊတ္ေတာ္မွာ က႑အသီးသီး ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ က်မတုိ႔ဆီမွာလည္း လက္ရွိက တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္အႏွံ႔မွာ ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့လူေတြနဲ႔ က်မတုိ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာရွိတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ က်မတုိ႔ ေရွ႕လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေသေသခ်ာခ်ာကုိ လူနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ လုပ္သြားဖုိ႔ရွိတယ္။”
အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဗြီဘီကတဆင့္ တျခား ဘာမ်ားေျပာခ်င္တာ ရွိဦးမလဲ။
“က်မတုိ႔ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အခက္အခဲေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ၊ လူမႈဘ၀ ပတ္၀န္းက်င္မွာ စနစ္ဆုိးရဲ႕ေအာက္မွာ လူငယ္လူရြယ္ေတြ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္း ရွားပါးတာေတြ ျပႆနာေပါင္းစုံနဲ႔ သူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္။ ေရာဂါရွိေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္မက်ဘဲ တကယ့္႐ုန္းကန္ေနတဲ့ သူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အခုလာမယ့္ႏွစ္ထဲမွာေတာ့ အေျပာင္းအလဲတခုမွာ ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားရတဲ့သူေတြလည္း စိတ္ဓာတ္မက်ဘဲ အားလုံးညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ တျခားႏုိင္ငံေတြနည္းတူ ဒီေရာဂါကုိ ကာကြယ္ထားႏုိင္ဖုိ႔၊ ေဆး၀ါး အျပည့္အ၀ရဖုိ႔၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ေလ်ာ့က်ဖုိ႔အတြက္ကို က်မတုိ႔အားလုံး လက္တြဲၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
