ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း စူရတ္ဌာနီခ႐ုိင္ ခုိေတာင္ကြ်န္း (လိပ္ကြ်န္း) လူသတ္မႈ တရားခံ ၂ ဦးကို ေအာက္တုိဘာ ၁၁ ရက္ေန႔က ေနာက္ဆုံးေန႔အျဖစ္ စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး အမႈကို လာမယ့္ ဒီဇင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ အၿပီးသတ္ စီရင္ခ်က္ခ်ဖို႔ ရက္သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္ေန႔ ၁၁ ရက္ေန႔ေတြမွာ ေမာင္ေဇာ္လင္းနဲ႔ ေမာင္၀င္းေဇာ္ထြန္း (ခ) ေ၀ၿဖဳိးတို႔ ၂ ဦးကို စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး အမႈစစ္ေဆးျခင္းကို အၿပီးသတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေကာ့စမီြခ႐ုိင္တရား႐ုးကေန ထိုင္းစံေတာ္ခ်ိန္ ည ၉ နာရီမွာ ဆင္းလာတဲ့ ျမန္္မာသံ႐ုံး အထူးအဖြ႔ဲရဲ႕ ဥပေဒအႀကံေပး ေရွ႕ေန ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔က "၂၄ ရက္၊ ဒီဇင္ဘာ၊ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၅ ေပါ့ေလ။ အဲဒါ Final Order ေနာက္ဆုံးအမိန္႔ေပါ့။ အခုမွပဲ ၿပီးလို႔ တရားခြင္က ဆင္းလာတာ" လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေအာက္တုိဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ တရားခြင္ကို တရားခံ ၂ ဦးရဲ႕ မိခင္ ၂ ဦးစလုံး တက္ေရာက္ပါတယ္။ ၀င္းေဇာ္ထြန္းရဲ႕မိခင္ ေဒၚေမသိန္းက "သားကုိဖမ္းသြားၿပီးေတာ့ ႐ုိက္တယ္၊ ေထာင္းတယ္၊ မင္းတို႔ ဒီအမႈမွာ မင္းတို႔သတ္တယ္မဟုတ္ဘူးလားလို႔ ေမးတာကို သားတို႔က မသတ္ဘူးလို႔ ေျပာတာေလ။ မသတ္ရင္ သူတို႔က ႐ုိက္တယ္၊ အုပ္တယ္။ အေအးခန္းမွာ ထိတယ္။ ၀န္ခံေနာ္၊ ဘယ္သူမွ မေျပာရဘူး။ မင္းတို႔ သတ္တယ္လို႔ပဲ ေျပာခိုင္းတယ္တဲ့"  လို႔ ေျပာပါတယ္။ အမႈစစ္ေဆးစဥ္တေလွ်ာက္ ႐ုံးတက္လာခဲ့ၾကတဲ့ မိခင္ ၂ ဦးစလုံးက သားငယ္ေတြ ဒီအမႈက လြတ္ကင္းမယ္လို႔ ယုံၾကည္ခ်က္ ျမင့္မားေနၾကၿပီး ျပန္လြတ္တဲ့အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ေခၚေဆာင္သြားမယ္လို႔ တသံတည္း ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ ေမာင္ေဇာ္လင္းရဲ႕ မိခင္ ေဒၚျဖဴေခ်ႏုက "ကိုယ့္ဆီပဲ ျပန္ေခၚသြားမွာေပါ့ လြတ္လို႔ရွိရင္" လို႔ ေျပာပါတယ္။ မႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ မနက္ပိုင္း အ႐ုဏ္မတက္ခင္ ခိုေတာင္ကြ်န္း ကမ္းနားေရစပ္မွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြျဖစ္တဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ေဒးဗစ္နဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသူ ဟန္နာတို႔ ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ အခင္းျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ပတ္ခန္႔အၾကာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား လူငယ္ႏွစ္ဦးကို ရဲက ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ ၂ ဦးအေပၚ လူသတ္မႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ ခိုးမႈ အပါအ၀င္ အမႈ ၇ မႈနဲ႔ စြဲဆိုထားတာျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ထင္ရွားရင္ ေသဒဏ္က်ခံရမယ့္ စြဲဆိုခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမႈဟာ ေသဆုံးနစ္နာသူက ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား၊ စြပ္စြဲသူက ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔၊ စြပ္စြဲခံရသူက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့သတင္းအျဖစ္ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒီအမႈကို တရားလိုနဲ႔ တရားလိုျပသက္ေသ ၃၅ ဦး စစ္ေဆးၿပီး တရားခံနဲ႔ တရားခံျပသက္ေသ ၁၆ ဦးကို စစ္ေဆးခဲ့တာပါ။ ထိုင္းအေျခစိုက္ ျမန္မာသံ႐ုံးကလည္း ဒီအမႈအတြက္ အထူးအဖြဲ႔တဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက တရားခံ ၂ ဦးအတြက္ အမႈလိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာသံ႐ုံး အထူးအဖြဲ႔ရဲ႕ ဥပေဒအႀကံေပး ေရွ႕ေန ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔ခင္ဗ်ာ ဒီကေန႔ (ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္ေန႔) တရားခြင္အေျခအေနကို ေျပာျပပါလား။ "ဒီေန႔က ၂ တရားခံျဖစ္တဲ့ ေ၀ၿဖဳိးေခၚ ၀င္းေဇာ္ထြန္းကို စစ္တာပါပဲ။ စစ္တဲ့ေနရာမွာလည္း ကေလးေတြက ဒီျပစ္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ဴလြန္ျခင္းမရွိဘူးဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေတြကို စီကာပတ္ကုံး ေျပာသြားႏုိင္ပါတယ္။ အဲလို ေျပာသြားၿပီးေတာ့ အစိုးရေရွႈေနဘက္က ျပန္လွန္ေမးခြန္းေမးတဲ့အခါမွာ အန္ကယ္ျမင္တာက တရားလိုဘက္က တရားစြဲတဲ့ အားကိုးအားထားျပဳတဲ့ ၂ ခ်က္ကေနၿပီးေတာ့ အဓိက ဒီအန္ေအရွိတယ္ ဆုိတာကိုေတာ့ သိပ္ေမးခြန္းေတြ မထုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အဓိက ဘာလဲဆိုတာကို သူတို႔ေမးခြန္းေတြ ထုတ္တာက Confession ဆိုတဲ့ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးတာကိုပဲ သူတို႔ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္လာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ရဲစခန္းမွာ ေျဖာင့္ခ်က္ေပးၿပီးေတာ့ ၁၀ ရက္၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ နဲ႔ ၆ ရက္ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ မွာလည္း ၀န္ခံပါတယ္ဆိုတာ အေၾကာင္းအရာေတြ ေပၚေနလို႔ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြေပၚမွာ တရားလိုဘက္ကေနၿပီးေတာ့ အားကိုးအားထားျပဳၿပီး ေမးလာပါတယ္။ "အဲဒီေတာ့ ဒါကို အန္ကယ္တို႔ဘက္က ျပန္ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ ၁၀ ရက္၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ ေန႔က လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခံ၀န္ခ်က္ေပးရတာဟာလည္း ဒီကေလးေတြဟာ ၄ ရက္၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ မွာ ေထာင္ထဲေရာက္လာတာ။ ဒီေထာင္ထဲေရာက္တဲ့အခါမွာ ရဲစခန္းတုန္းက ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာက္တရား မေျပေသးပါဘူး။ မေျပေသးေတာ့ သူတို႔က ေထာင္ထဲမွာရွိတဲ့ ရဲ၀န္ထမ္းနဲ႔ အျပင္မွာရွိတဲ့ ရဲ၀န္ထမ္းနဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတဲ့ ဒီဟာမ်ဳိးေတြလည္းရွိေတာ့ သူတို႔က ဆက္ၿပီးေတာ့ ၀န္ခံတဲ့သေဘာနဲ႔ ျဖစ္တာပါ ဆိုၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔ဘက္က အေၾကာင္းျပ ေျဖရွင္းပါတယ္။ ေနာက္ ဒုတိယ ၆ ရက္၊ ၁၁ လ၊ ၂၀၁၄ မွာလည္း ေရွ႕ေနက ၀န္ခံတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တဲ့စကားနဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္လာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေရွ႕ေနဟာ အန္ကယ္တို႔က တရား၀င္လႊဲအပ္ထားတဲ့ ေရွ႕ေနမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ရဲကေခၚလာတဲ့ ေရွ႕ေနျဖစ္တယ္။ ရဲက ေခၚလာတဲ့ ေရွ႕ေနကေတာ့ ရဲကအလိုက်ျဖစ္တဲ့့ စကားကို ေျပာမွာပဲ။ ဒီစကားကို မေျပာခဲ့တဲ့ ကေလးေတြကလည္း ဒီစကားကို သူတို႔မေျပာခဲ့ဘူး ဆုိတဲ့အေၾကာင္း တရားခြင္မွာ ထြက္ပါတယ္။ ဒီေရွ႕ေနကို သူတို႔ သိလည္းမသိဘူး၊ သူတို႔အေနနဲ႔ ေခၚၿပီးေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ပါ၀ါ ေပးၿပီးေတာ့ ငွားတဲ့ေရွ႕ေန မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ေျပာၿပီးေတာ့ ျငင္းပယ္ထားပါတယ္။" ၿပီးခဲ့တဲ့လပိုင္းတုန္းက ေမာင္ေဇာ္လင္းက တရားခြင္မွာ ထြက္ဆိုရာမွာ သူ႔ကို ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာေၾကာင့္မို႔ိလို႔ ၀န္ခံခဲ့တယ္ဆိုတာကုိ ေျပာခဲ့တယ္။ မေန႔တုန္းက ေမာင္၀င္းေဇာ္ထြန္း (ခ) ေ၀ၿဖဳိးက ႐ုံးမွာထြက္ဆိုေတာ့ စီစီတီဗြီပုံေတြျပေတာ့ သူကေရာ စစ္ေဆးစဥ္က ႏွိပ္စက္ခံရတဲ့ အေျခအေနေတြ ေျပာေသးလား။ "မွန္ပါတယ္၊ ေဇာ္လင္းက ေျပာသလိုပဲ ေ၀ၿဖဳိးကလည္း စူရတ္ဌာနီရဲစခန္းမွာ ဖမ္းခံရတဲ့ကိစၥ၊ ၁ ရက္ေန႔ည ေလွစီးလာတယ္။ ၂ ရက္ေန႔မနက္ စူရတ္ဌာနီ သေဘၤာဆိပ္မွာ ဖမ္းခံရတယ္။ ဖမ္းခံရတဲ့အခ်ိန္ကေန အဲဒီညေနေလာက္မွာ ေ၀ၿဖဳိးက ၀န္ခံပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ရဲစခန္းက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာလည္း အန္ကယ္ Object လုပ္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ရဲစခန္းမွာ ခံ၀န္ခ်က္ေပးတာဟာ တရားမ၀င္ဘူး။ အသျပာေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အာဏာေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့။ အန္ကယ္ ကန္႔ကြက္ထားတာ ရွိဖူးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလိုအခ်က္ေတြ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တရားမ၀င္႐ုံ မဟုတ္ေသးဘဲနဲ႔ အဲလို၀န္ခံခ်က္ေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဥပေဒနားလည္တဲ့ ေရွ႕ေနမရွိသလိုဘဲ ဒီကေလးေတြျဖစ္တဲ့ ၀င္းေဇာ္ထြန္းရဲ႕ မိဘ၊ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္း တေယာက္မွ မရွိတာဟာလည္း ဥပေဒအရ ေဘာင္မ၀င္လို႔ အဲဒီ၀န္ခံခ်က္က ပ်က္ျပယ္ပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲနဲ႔ တရား႐ုံးက်ေတာ့ ကေလးေတြကိုယ္တိုင္က ဒီေျဖာင့္ခ်က္ကို ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္းဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာက ေပၚပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ အန္ကယ္တို႔ဘက္က တင္ျပခ်က္ေတြဟာ မွန္ကန္ေပမယ့္လည္း သူတို႔က ၁၀ ရက္၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ နဲ႔ ၆ ရက္၊ ၁၁ လ၊ ၂၀၁၄ က ၀န္ခံခ်က္ရွိတာကိုပဲ နင္းေမးၾကတာပါ။" ေမာင္၀င္းေဇာ္ထြန္း (ခ) ေ၀ၿဖဳိးက သူ႔ကို စစ္ေၾကာစဥ္မွာ ႐ုိက္တာ၊ ႏွက္တာ၊ ႏွိပ္စက္တာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထြက္ဆိုသြားေသးလား။ "ဟုတ္ပါတယ္။ သူ႔ကိုလည္း ႐ုိက္ႏွက္ညႇဥ္းပန္း႐ုံတင္ မကေသးဘဲနဲ႔ သူ႔ရဲ႕တန္ဆာကိုပါ လက္နဲ႔ေတာက္တယ္ ဆုိတာကိုပါ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရဲေတြကလည္း တေယာက္ၿပီးတေယာက္ ႐ုိက္႐ုံတင္မဟုတ္ေသးဘူး။ သူ႔ကို တကိုယ္လုံးခြ်တ္ထားတယ္၊ အေအးခန္းထဲမွာ တနာရီေလာက္ ပစ္ထားတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြေပါ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ကို ေနာက္ျပန္ လက္ထိပ္ခတ္ထားၿပီးေတာ့ တကိုယ္လုံးခြ်တ္ထားတဲ့ ေနရာမွာ သူ႔ရဲ႕တန္ဆာကို လက္နဲ႔ေတာက္တယ္ဆိုတဲ့  ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာေတြကိုလည္း သူ ဒီေန႔ ထြက္ဆိုသြားတယ္။" အန္ကယ္ တရား႐ုံက အမိန္႔ခ်မွတ္မယ့္ရက္ခ်ိန္း ေပးတာကို ေသခ်ာေအာင္ ထပ္ေျပာျပေပးပါ။ "တရား႐ုံးကေတာ့ ၂၄ ရက္၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၅ မွာ ေနာက္ဆုံးအမိန္႔ခ်မယ္ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအမႈတခုလုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၿခဳံငုံေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြ၊ သတင္းအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြ ၀ိုင္း၀န္းကူညီၾကလို႔ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ထူးျခားမႈတခု ေျပာခ်င္တာက ထိုင္းႏိုင္ငံထဲက ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာအလုပ္သမားအတြက္ အမွန္အကန္ တရားဥပေဒအရ စီစဥ္ေပးႏိုင္ဖို႔ကို အဆင့္ဆင့္တိုင္းမွာ စီမံေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တဲ့ ရလဒ္ေကာင္းတခုကလည္း ေပၚလြင္တယ္ဆိုတာကို အန္ကယ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခ်ိ္န္မီ ဒီလို သံ႐ုံးအေနနဲ႔ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တာေၾကာင့္မို႔ ဒီကေန႔ စစ္ခ်က္ေတြမွာဆုိရင္ ျမန္မာသံ႐ုံးက ေထာင္ထဲကို ကိုယ္စားလွယ္အဖြ႔ဲ ေရာက္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္လာပါတယ္။ ထို႔အျပင္မွာပဲ ဒီ ၂၉ ရက္၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၁၄ မွာ သြားၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီကို အမႈလႊဲအပ္တယ္ဆိုတာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ Weight၊ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ႕ ထူးျခားမႈေလးကို တင္ျပႏို္င္တယ္ဆိုတာလည္း အမႈအတြက္မွာ တရားလိုဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ေလးစားေလာက္တယ္၊ တရားလိုဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဂ႐ုမစိုက္လို႔ မရဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေပၚလြင္ေအာင္ ျပႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါကလည္း ေကာင္းကြက္တခုအေနနဲ႔ သာဓကတခုအျဖစ္ ျမင္ပါတယ္။"