တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္အတြက္ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီနဲ႔ ေကအန္ယူ ဒုတိယဥကၠ႒ ပဒုိမူစီဖိုးရာစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဆင့္ျမင့္တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (အက္စ္ဒီ) တို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ၾသဂုတ္လဆန္းမွာ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ရွိပါတယ္။ အက္္စ္ဒီ အဖြဲ႔ထဲမွာ ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား  ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (ယူအန္အက္ဖ္္စီ) ေခၚတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြအမ်ားစု ပါ၀င္ေနတာပါ။ ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ကရင္နီအမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ခူးဦးရယ္ကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီရဲ႕ အခန္းက႑ကို ရွင္းျပပါ။ “က်ေနာ္တို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႔၀င္နဲ႔ ဆက္စပ္အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ တူညီတဲ့ ဘုံသေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္လို႔ရွိရင္ တႏုိင္ငံလုံးလို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားတာကေတာ့ တႏိုင္ငံလုံးမွာရွိတဲ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရးကိုေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီမွာကေတာ့ အဖြဲ႔၀င္က ၁၂ ဖြဲ႔၊ ဆက္စပ္က ၄ ဖြဲ႔၊ ေပါင္းရင္ေတာ့ ၁၆ ဖြဲ႔ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔မွာ က်ေနာ္္တို႔ လက္နက္ကိုင္ တုိက္ပဲြ၀င္ေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြက အဲသေလာက္မက ရွိတာေပါ့ေလ။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ျမင္ခ်င္တာကေတာ့ ယူအန္အက္ဖ္စီအဖြဲ႔၀င္၊ ဆက္စပ္အဖြဲ႔အစည္း အပါအ၀င္ က်န္တဲ့ အဖြဲ႔၀င္မဟုတ္တဲ့ တျခားေသာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း၊ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလုံးေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔အားလုံး အတူတကြ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆုံးပဲ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ပထမဦးစားေပး ရပ္တည္ခ်က္ပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အားလုံးမပါ၀င္၊ အဲသလို မပါ၀င္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အနည္းဆုံးေပါ့ေနာ္ အန္စီစီတီမွာပါတဲ့ ၁၂ ဖြဲ႔၊ ဆက္စပ္ ၄ ဖြဲ႔ ေပါင္း ၁၆ ဖြဲ႔ဆိုတာကလည္း အဲဒီထဲကပါပဲ။ အနည္းဆုံးကေတာ့ ေအာက္ထစ္ေပါ့ အဲဒီ ၁၆ ဖြဲ႔ကေတာ့ ပါဖို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အဲဒီလို သေဘာထားရွိပါတယ္။ အဲဒီခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရကို တင္ျပေဆြးေႏြးေနတာျဖစ္ပါတယ္။” ယူအန္အက္ဖ္စီအဖြဲ႔၀င္ေတြပါတဲ့ အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ အစိုးရအၾကား ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို ၾကည့္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္လက္မွတ္ထိုးေရးပြဲဟာ နီးေနၿပီလို႔ ျပည္သူလူထုက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ညိႇဖို႔ ခက္ေနတာလဲခင္ဗ်။ “နီးေနၿပီဆိုတာကေတာ့ အဲသလိုျမင္လို႔လည္း ရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း အဲသလို ခံစားေနတဲ့သေဘာလည္း ရွိပါတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အားလုံးနီးနီးေလာက္ကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူညီမႈ တစုံတရာ အဆင့္တခုကို ေရာက္ေနၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ နည္းနည္းဆက္ၿပီးညိႇဖို႔ က်န္ေနေသးတဲ့ အခ်က္ေတြက လုံၿခဳံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြေပ့ါေနာ္။ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ တႏိုင္ငံလုံးနဲ႔ လႊမ္းၿခဳံတဲ့ လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္ ျပႆ နာေတြကို ဘယ္လိုအေျဖရွာၾကမလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမ်ဳိးေတြမွာ နည္းနည္း မတူကဲြျပားတဲ့ အျမင္မ်ဳိးေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ နည္းနည္းေလး ဆက္ညိႇဖို႔ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တို႔ ခုနေျပာတဲ့ အားလုံးပါ၀င္ေရးဆိုတဲ့ မူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆက္ညိႇရတဲ့ သေဘာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ လက္မွတ္ေရးထိုးမယ့္ အဆင့္ေတြမွာ ဘယ္လိုလူေတြက ဘယ္လိုရာထူးေတြနဲ႔ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥလည္း က်ေနာ္တို႔ ညိႇႏႈိင္းေနဆဲပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ကို ဒီစာခ်ဳပ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ ခိုင္မာေအာင္ေပ့ါေနာ္ လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူခ်ဳိးေဖာက္တယ္၊ ကိုယ္ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ မျဖစ္ေအာင္ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းအသိသက္ေသနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိသက္ေသဆုိၿပီးေတာ့ အပိုင္း ၂ ပိုင္းကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိသက္ေသအျဖစ္ေတာ့ ယူအန္တို႔၊ အီးယူတို႔၊ အာဆီယံတို႔ဆိုတဲ့ ေဘာ္ဒီသေဘာနဲ႔ သြားေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို က်ေနာ္တို႔က ပါေစခ်င္တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္အေရးအရာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီးေတာ့ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ တခ်ဳိ႕ေသာ ႏိုင္ငံႀကီးေတြေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ျမင္ၾကည့္တာကေတာ့ ယူအက္စ္တို႔၊ ယူေကတို႔၊ ေနာ္ေ၀၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ထိုင္း၊ အိႏၵိယ စသျဖင့္ေပါ့။ ဒါကေတာ့ ဥပမာ- အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ႏွစ္ရွည္လမ်ား နယ္ခ်င္းဆက္စပ္လည္းျဖစ္တယ္။ သူ႔အေၾကာင္းကိုယ့္အေၾကာင္းလည္း ဆက္စပ္ႏွီးႏြယ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါလည္း အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ထင္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအေပၚမွာလည္းပဲ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ အေျဖမထြက္ေသးပါဘူး။ အဲဒါလည္း ပါတာေပါ့။ ေနာက္ ျပည္တြင္းမွာလည္းပဲ အထင္ကရ ပုဂိၢဳလ္ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ပါေစခ်င္တယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လိုမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးခြန္ထြန္းဦးလိုမ်ဳိး၊ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီက တျခားအထင္ကရ ပုဂိဳၢလ္ေတြေပါ့ေနာ္။ ဘယ္သူေတြ ပါသင့္လဲဆိုတဲ့ဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးေနဆဲပါပဲ။ ဒါက မက်ေသးဘူးေပါ့ေနာ္။” လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းက ျမန္မာျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကား ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အတြင္းအျပင္ သေဘာထား ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။ ဥပမာ ယူအန္ေအလို မဟာမိတ္အဖြဲ႔လိုမ်ဳိးေပါ့။ “ဟုတ္ကဲ့၊ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ မညိႇႏႈိင္းထားလို႔ မရဘူး။ ႏွီးႏႊယ္ျခင္းမရွိလို႔ မရဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ နားလည္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီလို႔ ေျပာတဲ့ေနရာမွာလည္း ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ တႏိုင္ငံလုံးမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို က်ေနာ္တို႔ ဆိုလိုတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔နယ္ပယ္မွာ အေျခအေနအရ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ လက္ပြန္းတတီး ဘယ္သူနဲ႔စၿပီးေတာ့ ညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္သလဲဆိုရင္ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ပဲ ပိုၿပီးေတာ့ နီးစပ္တဲ့သေဘာေတြေတာ့ရွိတာေပါ့။ ဥပမာေျပာရရင္ အထူးသျဖင့္ ယူအန္ေအ (ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားမဟာမိတ္အဖြဲ႔) လိုဟာမ်ဳိးေတြေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လုုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ေလာေလာဆယ္မွာ စၿပီးေတာ့ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြကို စစဥ္းစားပါတယ္။ ဥပမာ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးကို အာမခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္မယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံမူ သေဘာကို တသေဘာတည္း က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ထပ္တူက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပိုၿပီး စၿပီး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ အဲသလိုေျပာလိုက္လို႔ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔လည္း အဆက္အသြယ္မရွိဘူးလား မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ အန္အယ္လ္ဒီလိုဟာမ်ဳိးေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ တရား၀င္မဟုတ္ရင္လည္းဘဲ က်ေနာ္တို႔ ႀကဳံရင္ႀကဳံသလို ေတြ႔ဆုံညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အျမင္သေဘာထား ဖလွယ္တာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ အဆင့္မေရာက္ေသးရင္ေတာင္မွ အနီးစပ္ဆုံးေတာ့ အျမင္သေဘာထားေတြ ဖလွယ္တဲ့ အဆင့္မ်ဳိးေတြေတာ့ရွိေနပါတယ္။” ယူအန္အက္ဖ္စီလို႔ ေျပာရင္ တဆက္တည္းပါလာတာက အမ်ားျပည္သူအၾကား ဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္ေနတာက ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ဆိုတဲ့ကိစၥလည္း ပါလာပါတယ္။ ျပည္သူလူထုအၾကား လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမွာ ႏိုင္ငံတခုမွာ စစ္တပ္တခုပဲ ရွိရမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေ၀ဖန္တယ္ ‘ဘာျဖစ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္လုပ္ရလဲ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွမရွိဘူး’ ဆိုၿပီးေတာ့။ ဒီ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ယူအန္အက္ဖ္္စီ သေဘာထားကို ရွင္းလင္းေအာင္ ေျပာျပပါ။ “ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ အက္ဖ္ယူေအ (Federal Union Army) ေပါ့ေနာ္ အတိုေကာက္ အဂၤလိပ္လိုေျပာရင္ေတာ့။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အမ်ားတကာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိေအာင္လို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုတာမ်ဳိးေတြ၊ တရား၀င္လုပ္တာမ်ဳိးေတြ မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ လူေတြက သူ႔ရဲ႕ထင္ရာျမင္ရာ နားလည္မႈအေျခခံအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေျပာတယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲလိုနားလည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီ ကိုယ္ႏႈိက္က တိုင္းျပည္တခုမွာ တပ္မေတာ္တခုပဲ ရွိရမယ္ဆိုတဲ့မူကုိ လုံး၀လက္ခံထားၿပီးသားပါ။ ဒါကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူထားၿပီးသားပါ။ ဒါေပမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ဖက္ဒရယ္ကို တည္ေဆာက္မွာလို႔ ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ ရွိမယ့္တပ္မေတာ္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ပဲျဖစ္မွာေပါ့။ ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား က်ေနာ္တို႔ဆိုလိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္က ဒါပါပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ လက္ရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကိုလည္း ပုံစံမပ်က္ေအာင္၊ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြကလည္းပဲ က်ေနာ္တို႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ေရာက္မွေတာ့ သူတို႔အခန္းက႑ကို က်ေနာ္တို႔ တပ္မေတာ္တခုတည္း အသြင္ေျပာင္းတဲ့အခါမ်ဳိးေတြမွာ ဘယ္လိုပုံစံနဲ႔ ေပါင္းကူးၾကမယ္၊ ေပါင္းစပ္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔က ေျပာေနတာပဲျဖစ္တယ္ ေနာ္ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့။ တခ်ဳိ႕က ဘယ္လို အျမင္ေစာင္းေနသလဲဆိုေတာ့ အက္ဖ္ယူေအလို႔ ေျပာတဲ့အခါမ်ဳိးေတြမွာ လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းက တပ္မေတာ္ေတြပဲ တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကိုပဲ စုဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနတယ္၊ အားၿပိဳင္ေနတယ္၊ တိုက္ခိုက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့သေဘာမ်ဳိးကို အျမင္ေရာက္တယ္လို႔ က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ အဲဒါက မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တကယ္ေပၚေပါက္လာလို႔ရွိရင္ ေပၚေပါက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီစနစ္ေအာက္မွာ ဖြဲ႔စည္းမယ့္ တခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္ေအာက္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္လိုမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔ျမင္ခ်င္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ခုကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုစုဖြဲ႔ရမလဲဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးကို ျပင္ေနတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒါကိုလည္းပဲ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကလည္း  နည္းနည္းအျမင္မၾကည္တဲ့ သေဘာေတြရွိပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕စိုးရိမ္မႈေတြကို သူတို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ နားလည္တယ္။ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္တာက လက္ရွိတပ္မေတာ္ကို ပုံစံေျပာင္းဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ဘယ္လုိစုဖြဲ႔မလဲ ဖက္ဒရယ္ပုံစံေအာက္မွာ။ အဲဒါကိုပဲ အဓိကထားၿပီး ေျပာခ်င္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။” အစိုးရက ယူအန္အက္ဖ္စီကို မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ ဆက္ဆံတာ မရွိသေလာက္ဘဲ။ ယူအန္အက္ဖ္စီကလည္း အစိုးရဘက္က ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအရေပၚလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို။ တဖက္နဲ႔တဖက္နဲ႔က အသိအမွတ္ျပဳမႈ မရွိၾကဘူးဆိုေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား အန္စီေအကို လက္မွတ္ထုိးတဲ့အခါမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထံက အတည္ျပဳခ်က္ရယူရမည္ဆိုတဲ့ အပိုင္းေတြကို ယူအန္အက္ဖ္စီ တပ္ေပါင္းစုသေဘာထားက ဘယ္လုိရွိသလဲ။ “ဒါက ဒီလိုရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္၊ ၆၀ ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္္တိုက္ပြဲ၀င္လာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးအေျခခံေအာက္မွာ တိုက္ပဲြ၀င္တာဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္က အစိုးရပဲရွိတာေလ။ ဆိုေတာ့ အစိုးရက က်ေနာ္တို႔ကို ေလာေလာဆယ္ အေနအထားေအာက္မွာ ခို္င္မာတဲ့ သေဘာတူညီမႈ တစုံတရာ ႏိုင္ငံေရးအရ မရယူႏိုင္ေသးသေရြ႕ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခက္ပါလိမ့္္မယ္။ အလားတူပဲ က်ေနာ္တို႔ကလည္း တခ်ိန္လုံး အစိုးရရဲ႕မူေပၚလစီ လုပ္ရပ္ေတြက မမွန္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို က်ေနာ္တို႔က လိုခ်င္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကလည္း အတိုက္အခံေနတယ္ဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႔ကို က်ေနာ္တို႔က အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ဆိုတဲ့ ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းကလည္းပဲ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္ကေနၿပီး ေတြ႔ဆုံၿပီး က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးအရ တေယာက္နဲ႔တေယာက္၊ တဖက္နဲ႔တဖက္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ့ တရား၀င္ မူေဘာင္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုနားလည္မႈ တည္ေဆာက္မလဲ ဆိုတဲ့ဟာက အဓိကက်တယ္လို႔ နားလည္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေလာေလာဆယ္မွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတာက သူ႔ဘက္၊ ကိုယ့္ဘက္ပဲရွိတယ္။ ေဆြးေႏြးဘက္  ႏွစ္ဘက္က အျပန္အလွန္  အသိအမွတ္ မျပဳၾကတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္က ေဆြးေႏြးေနၾကတယ္ဆိုတဲ့  အခါက်ေတာ့ ခိုင္မာမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔၊ ဥပေဒရႈေထာင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘယ္ေလာက္အခုိင္အမာျဖစ္သလဲ ေပတံနဲ႔တိုင္းတဲ့ေနရာမွာ ခက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲသလို တရား၀င္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခုိင္မာျခင္းရွိမရွိ၊ ဥပေဒေပတံနဲ႔ တိုင္းတဲ့အခါမ်ဳိးေတြမွာ တခုတည္းေသာ လုပ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသိအမွတ္ျပဳတာ၊ မျပဳတာ တက႑ထား။ လက္ရွိအသိအမွတ္မျပဳတဲ့ အေျခခံဥပေဒေအာက္မွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္ကလြဲရင္ တျခား ဘယ္ဥပေဒရႈေထာင့္ကပဲၾကည့္ၾကည့္ Body ဘယ္မွာမွ တရား၀င္မႈမရွိဘူး။ ရွိေနတာက အဲဒါပဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္က နားလည္တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တင္သြင္းၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ရယူမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာေနတဲ့ အန္စီေအ single text ဟာ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္၊ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီတခုတည္းေသာရွိေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ မျပဳျခင္းဆိုတာထက္ သူတို႔ရဲ႕အတည္ျပဳမႈကို ရယူဖို႔ က်ေနာ္တို႔ လမ္းတင္ေနတယ္ဆိုတာက တခ်က္တည္း က်ေနာ္တို႔ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို အသိအမွတ္ျပဳလိုက္တယ္ ဆုိတဲ့ဟာမ်ဳိးလည္း က်ေနာ္တို႔ အဓိပၸာယ္မဖြင့္ဘူး။ ဒါက တခုတည္းေသာ အင္စတီက်ဴးရွင္းတခုလို ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔၊ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔။ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ထဲကိုလည္း ၾကည့္လိုက္ၾကည့္ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္ေတြပဲျဖစ္တယ္။ တပ္မေတာ္ေျပာမလား၊ အစိုးရေျပာမလား ဒါပဲရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈ တည္ေဆာက္မယ့္၊ သေဘာတူညီခ်က္ရယူမယ့္ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ဟာ အဲဒီက တေၾကာင္းတည္းေသာ လႊတ္ေတာ္ကေနပဲ ျဖတ္လို႔ရမယ္။ ခို္င္မာေအာင္တည္ေဆာက္လို႔ ရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က မွတ္ယူတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား က်ေနာ္တို႔ သြားရမယ့္ အဆင့္ေတြက တရက္၊ တညနဲ႔ၿပီးမယ့္ကိစၥေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အစိုးရကလည္း အကန္႔အသတ္နဲ႔ သူ႔သက္တမ္းေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အားလုံး သေဘာေပါက္ၿပီးသား။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိအစိုးရကလည္း သက္တမ္း ၅ ႏွစ္ဆိုေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား က်ေနာ္တို႔ ၅ ႏွစ္ကာလအတြင္းမွာ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈက၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈက မၿပီးဆုံးဘူးဆိုရင္ ေနာက္တက္လာမယ့္အစိုးရ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ေနာက္ေပၚလာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ေတြနဲ႔ ဆက္လက္ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တရား၀င္မႈက အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က အဲလို နားလည္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကို က်ေနာ္တို႔ ျဖတ္ဖို႔ စဥ္းစားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။” ယူအန္အက္ဖ္စီအဖြဲ႔၀င္ေတြ အပါအ၀င္ အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြ ၾသဂုတ္လဆန္း ေဆြးေႏြးၾကေတာ့မယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ အန္စီေအနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီသေဘာထားကို ေျပာျပပါ။ “ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အန္စီေအ single text က ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို သြားဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ပထမဆုံးေသာအဆင့္ျဖစ္သလို တံခါးေပါက္ဆိုရင္လည္း မမွားဘူးေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ အဆင့္ဆင့္ကို တဆင့္ခ်င္းစီ သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒီအဆင့္ကို က်ေနာ္တို႔ မေက်ာ္လို႔ မရဘူး။ ဒီအဆင့္က အဓိကျပႆ နာလို႔ က်ေနာ္တို႔နားလည္တယ္။ ဒီအဆင့္ကိုေက်ာ္လြန္ၿပီးမွ တျခားအဆင့္ေတြကို ကူးေျပာင္းလို႔ရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ထင္တာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အန္စီေအက က်ေနာ္တို႔အတြက္ အသက္နဲ႔တမွ် အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မွန္ကန္တဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ ခ်ဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခိုင္မာတဲ့သေဘာတူညီမႈ တခုျဖစ္ေအာင္လည္း agreement တခုျဖစ္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တို႔က ရယူခ်င္တယ္ဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီ ယူအန္အက္ဖ္စီ အဖြဲ႔အစည္း အပါအ၀င္ က်န္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေလာ္ခီးလာညီလာခံ ႏွစ္ႀကိမ္၊ လိုင္ဇာညီလာခံ ႏွစ္ႀကိမ္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ ဘာလဲဆိုရင္ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ အန္စီေအနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကေန႔အထိ လူထုေတြ မသိေသးပါဘူး အေသးစိတ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလည္း မသိေသးပါဘူး။ သိေနတဲ့အရာေတြကေတာ့ သတင္းမီဒီယာမွာေျပာေနတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေလာက္ပဲ  သိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္းပဲ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘာေတြ ေဆြးေႏြးေနတယ္၊ ဘာအေၾကာင္းအရာေတြ ပါေနသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ ၾကန္႔ၾကာေနတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ လူထုေတြကေတာ့ အခု အခု ျမင္ခ်င္တာေတာ့ နားလည္တယ္။ ဒုကၡေရာက္ေနတာလည္း ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ေစာေစာျဖတ္ခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ျဖတ္လို႔မရတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြက က်ေနာ္တို႔ အခိုင္အမာ ၂ ဦး ၂ ဘက္က ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ သေဘာတူၿပီးေတာ့ ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ သေဘာတူညီမႈတခု ျဖစ္ေပၚဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳးစားေနရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အခက္အခဲ နည္းနည္းရွိေနတာကို ေက်ာ္လႊားရဖို႔ ႀကိဳးစားရတဲ့ အေျခခံေတြေၾကာင့္ပဲ ၾကန္႔ၾကာေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ အသိေပးခ်င္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လူထုေတြကိုေတာ့ သည္းညည္းခံၿပီး ဆက္ၿပီးေစာင့္စားပါလို႔ေတာ့ က်ေနာ္ မေျပာခ်င္ဘူး။ လူထုေတြရဲ႕ဒုကၡကို က်ေနာ္တို႔ လုံး၀နားလည္တယ္၊ မွ်ေ၀ခံစားတယ္။ ဒါေပမယ့္အေျခအေနက က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုပဲ တြန္းပို႔တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီအေျခအေနပဲ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း သြားရမယ္ဆိုတဲ့ဟာကိုေတာ့ အားလုံး က်ေနာ္တို႔ကိုလည္း အျပန္အလွန္နားလည္မႈေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။” လက္ရွိ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ သက္တမ္းမွာ အန္စီေအ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္မလား။ “ဒီသက္တမ္းမွာရွိတဲ့ အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ထုိးႏိုင္၊ မထုိးႏုိင္ဆုိတာေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ညႇိႏႈိင္းသေဘာတူႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ခုန က်ေနာ္ေျပာတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေပါ့ေနာ္ ဆက္လက္ညိႇႏွႈိင္းေဆြးေႏြး အေျဖရွာရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြက ဒီသက္တမ္းကာလ၊ ဒီေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္မွာ ၿပီးႏိုင္၊ မၿပီးႏိုင္၊ ဒါက ၾကည့္ရမယ့္ အေျခအေနလို႔ က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ အဲဒီဟာ မၿပီးဘဲနဲ႔ကေတာ့ ဒီအစိုးရလက္ထက္မွာ ထိုးဖို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကလည္းပဲ ထုိးေတာ့ ထုိးခ်င္ေပမယ့္လို႔ ထိုးခ်င္တဲ့ဆႏၵနဲ႔ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေန ရွိမရွိဆိုတာကေတာ့ ျပႆ     နာပါ။